vertoning/uitbreng

Aanduiding voor 4:3 SD video

Aanduiding voor 4:3-beeld binnen een 16:9-kader (pillarboxed)

> 4:3

14:9 beeld binnen een 4:3-kader (met letterboxing)

Aanduiding voor een 14:9-beeld binnen een 16:9-kader (pillarboxed én letterboxed)

Beeldverhouding waarbij het beeld 1,6667 maal zo breed als hoog is, ook wel 'Europees Widescreen' genoemd

Aanduiding voor 16:9 anamorfotisch SD breedbeeld

Aanduiding voor letterboxed 16:9 beeld binnen een standaard 4:3-kader

Beeldverhouding waarbij het beeld 1,7778 maal zo breed als hoog is, bekender als 16:9

Beeldverhouding waarbij het beeld 1,85 maal zo breed als hoog is, ook wel  'Amerikaans Widescreen' genoemd.

Aanduiding voor stereo-geluid op DVD's (twee kanalen zonder LFE), vgl. 5.1

Aanduiding voor een 21:9-beeld (2.35:1) binnen een 4:3-kader (letterboxed)

Aanduiding voor een 21:9-beeld (2.35:1) binnen een 16:9-kader (letterboxed)

Aspect ratio van 70mm filmkopieën

Beeldverhouding waarbij het beeld 2,35 maal zo breed als hoog is, ook wel Scope genoemd. Het beeldmateriaal is anamorf (in elkaar gedrukt in een verhouding van 1:2) op de drager opgeslagen; > squeeze;  sinds 1970 is de daadwerkelijke beeldverhouding 2.39:1

> 2.35:1

Om 24p DV-videomateriaal naar 30 b/s NTSC-video over te zetten worden de videobeelden in een cadans van 3 fields-2 fields-2 fields-3 fields in het videosignaal geschreven; > pulldown

Om film van 24 b/s naar 30 b/s NTSC-video over te zetten worden de filmbeelden in een cadans van 3 fields-2 fields in het videosignaal geschreven; > pulldown

Kleurenhulpdraaggolf, drager van de kleureninformatie in het NTSC-composiet videosignaal. [Preciese frequentie: 3579545 Hz]. Deze modulatievorm heet quadratuur-amplitudemodulatie

Het standaard filmformaat voor opname en weergave

3-Dimensionaal.
1Aanduiding die aangeeft dat een DVE niet alleen in de breedte en hoogte, maar ook in de diepte kan bewerken;
2verzamelnaam voor alle driedimensionale animatietechnieken, zowel handmatig als m.b.v. de computer. Tegenwoordig praktisch alleen 3D-computeranimatie;
3nieuw leven ingeblazen film- en tv-standaard, nu zichtbaar met behulp van polarisatieverschil.

Beeldverhouding waarbij het beeld 1,3333 maal zo breed als hoog is. Het oerformaat van zowel film als tv. De widescreen-formaten zijn van later datum

Benaming voor een multitracksysteem, bestaande uit een geluidsspoor voor links, center, rechts, linksachter, rechtsachter en een lage-frequentie-effectenkanaal (LFE), de subwoofer. Voor het LFE-kanaal zijn vaak minder data gereserveerd, omdat het slechts een beperkt frequentiegebied nodig heeft. Vandaar de '1'. Uitgebreidere varianten in 6.1- en 7.1-systemen. Op DVD vindt men ook nogal eens 2.0 sporen (alleen links en rechts), die soms echter wel weer bedoeld zijn voor weergave door een matrix, waarna een 4-kanaals signaal wordt verkregen (links, center, rechts, achter)

Etiket-aanduiding voor geschiktheid in NTSC-systemen (525 beeldlijnen/60 fields)

Eigenlijk ITU Rec. 601, norm voor opslag en distributie van digitale video

Etiket-aanduiding voor geschiktheid in PAL- en Secam-systemen (625 beeldlijnen/50 fields)

Standaardniveau-instelling van de Dolbyprocessor in mixruimte en bioscoop (hoewel die laatsten de knop vaak twee standen lager zetten)

Maximaal toegestane geluidssterkte van een commercial in de bioscoop

Maximaal toegestane geluidssterkte van een bioscooptrailer

Promootje, voorproefje (trailer) van een actualiteitenrubriek

Weergavekarakteristiek van theaterversterkers

Advanced Authoring Format, uitwisselingsformaat voor allerlei media als video, foto's, graphics en audio met behoud van de metadata van die media. Hiermee wordt het mogelijk b.v. een montage te transporteren naar elders, inclusief lassen, levels, titels

Aspect-ratio 1,37:1, nagenoeg gelijk aan de beeldverhouding van het oorspronkelijke TV-kader (1,33:1 of 4:3)

1Meersporenopnamesysteem van Akai;
2Duits merk studio luidsprekersysteem

Kleurvorming d.m.v. rood/groen/blauw licht, > RGB; i.t.t. subtractieve kleurmenging

Voortdurend in en uit de scherpte lopen van de film in een projector

Projectierol film (max.590m 35mm=20 min.), of virtuele versie daarvan (in digitale montage), ook reel

(AM) Signaaloverdracht waarbij de informatie in amplitudeveranderingen is vastgelegd

Cilindrisch objectief (comprimeert in één richting bij opname en trekt het beeld bij projectie weer uit elkaar), ook cinemascopelens, i.t.t. sferisch objectief

Staat van het opgeslagen beeld op een filmkopie, videoband of bestand, waarbij het beeld in de breedte uit elkaar getrokken of in de hoogte in elkaar geduwd dient te worden teneinde het beeld in de juiste aspect ratio te kunnen zien (> squeeze)

Bruikbaar deel van de opening van b.v. lens, camera, projector of printer

Plaat in camera, projector of printer, waarin het beeldvenster (gate) is uitgespaard

> Filmtheater

Arthouse met een groot aantal zalen

Advanced Streaming Format, opslagformaat voor audio- en video-informatie, speciaal ontwikkeld voor netwerken zoals het Internet. Bij deze .asf-files is het niet nodig eerst het hele bestand te downloaden, alvorens het filmpje of de diareeks te starten. De lengte is bovendien onbeperkt

Beeldverhouding, breedte-hoogte verhouding van het beeld. Als de hoogtecomponent 1 is wordt de aspect-ratio vaak afgekort tot de breedtecomponent, b.v. 1,66 of 1,85

Een van de eerste spelletjescomputers; later uitgegroeid tot professioneel MIDI-systeem met de strakste MIDI-synchronisatie ooit; > ook SNG

1videolijningang op TV;
2afkorting voor audiovisueel

Containerformaat voor beeld en geluid van Microsoft

Belangrijkste computerverbinding in een netwerk, zoals tussen montagecomputers en de uitzendserver

Meestal zwarte banden boven en onder in het scherm, teneinde een grotere aspect ratio te verkrijgen (> letterbox), of links en rechts, om een 4:3 beeld te vertonen op een breedbeeldtelevisie (> pillarbox)

1(analoog) Afstand tussen laagste en hoogste frequenties in een signaal, vaak opgegeven in octaven;
2(digitaal) de bitrate; het aantal bits per seconde van de datastroom

Aanpassen van de digitale databandbreedte zodat deze via een transmissiekanaal met een beperkte bandbreedte kan worden verzonden via een data reductiesysteem (b.v. MPEG); Eng. bandwidth reduction

Extra grote afbeelding van een beeld uit een film voor publiciteitsdoeleinden

Merknaam van o.m. monitoren (video) en digitale projectoren

Testsignaal bij kleurentelevisie, kleurenbalk, afkorting van colourbar

1Kleurenbalk en inregeltoon;
2het gedeelte op een videoband dat kleurenbalk en inregeltoon bevat

Zonder compressie en/of codering verzenden van digitale signalen, zonder draaggolf

Eenheid van transmissiesnelheid van binaire signalen via telefoonlijnen. 1 baud = 1 bit (spanningswisseling) per seconde. Bij modems worden speciale modulatietechnieken toegepast om tegelijkertijd meerdere databits te versturen. Hierdoor neemt de transmissiesnelheid in bits per seconde toe bij een gelijkblijvend aantal bauds (baudrate)

Bulletin Board System, een discussiekader waarbinnen mensen met dezelfde interesse communiceren

Populistische term voor een video- of dataprojector. De Engelsen spreken trouwens ook over projector.

vero. Oude naam voor Laserdisc

Mate van stabiliteit van de film in de camera of projector, die o.m. kan worden beïnvloed door de zuiverheid van de perforatie en de lusgrootte

Breedte-hoogte-verhouding van het kader, aspect ratio

Bit Error Rate, het aantal foute bits in een digitale datastroom per seconde; maat voor kwaliteit van digitaal signaal. De foute bits kunnen opgemerkt en herleid worden volgens een foutenbeschermingsprotocol

Door de grote studio's in een Double Bill uitgebrachte genre-film. Hoewel -vaak gedacht- niet per se low budget of kwalitatief minderwaardig!

Mono of stereo optisch geluidsspoor op film, dat er uitziet als een verzameling sinussen

Het gedeelte met credits op een filmposter of op het einde van een trailer

Theater waar op een groot scherm indrukwekkende en meeslepende films in hun volle glorie aan een groot publiek worden vertoond

Block Error Rate, maateenheid voor foutmeting van data op CD-ROMs

Commercieel extreem succesvolle film > kaskraker

MAC-uitzendnorm met digitaal geluid

Computerbestandsformaat waarin beeldinformatie wordt opgeslagen met een kleurdiepte van 8 bit per RGB; wordt gebruikt in MS Windows

Bandwith on demand, aanpassing van de transmissiebandbreedte afhankelijk van de toepassing (spraak vs. beeld)

1Letterlijk: kassahokje in een bioscoop;
2bruto opbrengst van een film (dat wat een film gedaan heeft 'aan de box office')

Bits per second. De transmissiesnelheid in een datacommunicatie-systeem meestal uitgedrukt in kilobits of megabits per seconde

Verzamelterm voor alle formaten die breder zijn dan 1:1.37, het Academy-formaat, ook wide-screen

1Uitzenden;
2voldoend aan uitzendnorm, i.t.t. non-broadcast (niet geschikt voor uitzending, hoewel tegenwoordig ALLES uitzendbaar lijkt)

Uitzenden voor algemeen gebruik, i.t.t. narrow casting (voor speciale doelgroep, NVOD) en pointcasting (voor een gebruiker VOD)

Broadcast Television Systems, samenwerkingsverband van Bosch en Philips

Schakelaar op sommige camera's en projectoren om filmsla te voorkomen

1Kort filmpje of graphic, gebruikt als herkenningsteken van een omroep of zendgemachtigde (vgl. radio-jingle). Ook wel pingel.
2Overlengte of handle

In de wandelgangen heersende stemming over een nog niet uitgebrachte film

Broadcast Wave File format, bestandsformaat voor digitale audio, feitelijk een Wave-bestand, maar met extra ruimte voor veel meer data (een zg. broadcast extension) zoals tijdcode, recorder-info, datum, scène-, slate-, takenummer, etc. (metadata). Dit is en wordt hèt geluidsbestandformaat voor de komende 10 jaar; het wordt gebruikt in digitale diskrecorders (zoals de Cantar en de Deva) voor op lokatie en is buitengewoon handig voor de postproductie, omdat alle extra informatie mee verhuist met de files

Conditional Access, toegang met condities (pincode/ creditcard/ password) zoals bij pay-tv of toegang tot netwerk

1vero. Transparant vel cellulose-acetaatfilm t.b.v. tekenfilm-animatie;
2beeldcompressiesysteem ontwikkeld door Sun microsystems

Start- en overnametekens aan het eind van een akte, ook cue dots

Zeer veel kleine kabeltjes op film, meestal aan begin en einde van akte, ook regen

1Bioscoop, filmtheater;
2filmkunst, de 7e kunst

Breedbeeldsysteem met anamorfe opname/projectie, (1:2,35), kortweg Scope, > ook Panavision

Committed Information Rate, de gegarandeerde bandbreedte zoals die door bijvoorbeeld satelliet-exploitatiemaatschappijen voor SNG wordt afgesproken (ook via www, anders: geld terug!)

Amerikaans systeem voor optionele ondertiteling (voor doven en slechthorenden) bij televisie-uitzending en videodistributie

Computer Mediated Communications, dure term voor o.m. telefonisch vergaderen

Filter in een TV of videomonitor, dat uit een composite videosignaal een losse Y- en C-component destilleert

Filmkopie met beeld en geluid; gebruikelijker: married print

Verkleinen van de datastroom van audio- en/of videosignalen. Hierdoor kunnen op een economische wijze signalen worden verzonden of vastgelegd. Ook bij analoge videosignalen wordt compressie toegepast, omdat de bandbreedte van de kleurinformatie is beperkt. Compressie kan worden toegepast zonder al te veel merkbare kwaliteitsverliezen als rekening wordt gehouden met het menselijk gehoor en gezicht. Lossless compressie is een vorm die het geheel restaureren van het originele signaal mogelijk maakt. Bij lossy compression wordt kwaliteitsverlies op de koop toe genomen (vaak rekening houdend met het menselijk waarnemingssysteem)

Lens tussen lichtbron en beeldvenster bij projectoren

Bestandsformaat zoals Quicktime en Avi, waarin -al dan niet gecomprimeerd- beeld- en geluidsmateriaal kan worden opgeslagen en weergegeven, eventueel gebruik makend van een codec

(CTL) Spoor op videoband, dat het de videorecorder mogelijk maakt de exacte ligging van videosporen terug te vinden; in feite elektronische perforatie

1Faseverschil;
2naam van stichting (zij het met een K), gericht op het bieden van hulp op psychosociaal gebied, genoemd na dito uitzendingen

Arthousebioscoop met relatief veel zalen

Digitale uitzendnorm voor satelliet-TV

Gecomprimeerd (HD) videobandformaat

Distribution Amplifier, versterker met een ingang en meerdere uitgangen, verdeler of verdeelversterker

Elektronische projector die in staat is hoge resoluties weer te geven; de nieuwste (met spiegeltjes) heten DLP

Digital Cinema Distribution Master, de geassembleerde en gesynchroniseerde elementen die nodig zijn voor digitale-cinema-distributie

Digital Cinema Initiative.  
1Samenwerkingsverband voor digitale filmdistributie van Disney, Fox, Paramount, Sony, Universal en Warner;  
2norm voor digitale cinema

Digitale projectie van beeld met resoluties groter dan 1K; i.t.t. E-Cinema

Digital Cinema Package, digitale vertoningskopie volgens de DCI-standaard

De digitale voorziening, gecentraliseerd digitaal aanlevercentrum voor uitzending bij de NPO

Apparaat om een gecodeerd signaal te decoderen

Alle produkten en systemen bedoeld voor digitalisering van de opname en weergave van bioscoopfilms

Het in roulatie brengen van filmkopieën

1vero. Kopieerbeveiligd DVD-verhuursysteem, alleen gebruikt in de VS;
2illegale hack van de MPEG-4 codec van Microsoft, juist bedoeld om DVD's te kopieëren; > ook 42

Dynamic Light Processing, digitaal projectiesysteem van Texas Instruments met chips en wiebelende spiegeltjes, tegenwoordig ook benaming bij andere merken

Opbrengst van een film, berekend per uitstaande kopie, > screen average

Ontwikkelaar van geluidstechnieken en -systemen en fabrikant van daarop gebaseerde professionele apparatuur voor film, TV, radio en muziekproductie. Ook bekend van analoge ruisonderdrukkingssystemen voor zowel professionele toepassingen als in consumentenapparatuur

Dolby Bullshit, bijnaam voor surroundsystemen met extra zij-/achter-/surroundkanalen (zoals EX)

1Dolby SR-D;
2digitale geluidssystemen voor DVD en Laserdisc

Met middenachter kanaal uitgebreide versie van Dolby Digital

Distributieformaat voor meerkanaals geluid in postproductie en uitzendtechniek

De/encoderkastje t.b.v. Dolby Stereo/ SR/ SRD

(DPL) Huiskamervariant van Dolby surround: aan de productiekant wordt met behulp van een matrix een meerkanaals geluidsmix gecodeerd binnen twee geluidssporen, welke bij weergave met behulp van een matrix weer worden 'uitgepakt' naar die meerkanaals geluidsmix

Ruisonderdrukkingssysteem van Dolby, in bioscopen in combinatie met Dolby matrixed surround, waarbij SR staat voor 'spectral recording'

Meerkanaals digitaal geluidssysteem voor bioscopen met stereo surround, beter bekend als Dolby Digital

Gepatenteerd stereo-systeem met matrixed surround van Dolby

Bijnaam voor de Philips DP70 filmprojector, die zowel 35mm als 70mm films kan draaien (DP stond oorspronkelijk voor Double Projector)

Twee films in één voorstelling, vroeger een gebruikelijk fenomeen in de VS en voedingsbodem voor de B-film

Ontvanger van niet-programmatische satellietsignalen m.b.v. een schotel; vanwege het vaak complexe signaal (per satellietkanaal verschillende videolinks, maar ook audio- en telefoonsignalen en dat alles gescrambled) is er nogal wat bijzondere apparatuur nodig om het video eruit te sleutelen

Dolby ProLogic

SMPTE-tijdcodesoort, waarbij iedere minuut (behalve elke 10e minuut) twee tijdcode-'beeldjes' worden weggelaten om aan de (Amerikaanse) snelheid van 29,97 fps te komen vanuit 30 fps. Drop-frame tijdcode wordt geschreven met punt-komma's tussen de getallen: 07;12;10;03, ook pull-down

1Digital Theatre Systems, fabrikant van de gelijknamige meerkanaals-systemen voor bioscoopgebruik (via gesynchroniseerde CD-ROM) en thuisgebruik (extra spoor op DVD of Laserdisc);
2DTS is bovendien een keurmerk voor theaters met o.a. akoestische normen, wandbespanning, plaatsing van speakers, stoelopstelling

Met een middenachterkanaal uitgebreide versie van DTS

1Digitale televisie via de ether, in NL in 2003 geïntroduceerd door Digitenne; > DVB;
2Desktop TV, de integratie van tv in de computer

vero. Projectie, waarbij het geluid van een separate (perfo)band komt

Digital Video Broadcasting, digitale uitzending, DTV

DVB cable, via de kabel; met mogelijkheid tot retour voor bijv. VOD of NVOD

DVB satellite, via satellietschotel

DVB terestrial, aardse uitzending, zoals Digitenne, > DTV

European Broadcast Union, organisatie van gebruikers die normen oplegt aan de industrie

Digitale projectie van beeld met resoluties kleiner dan 1K; i.t.t. D-Cinema. Dit systeem wordt om budgettaire redenen in Europa gepropageerd

1vero. Type computer-editingsysteem van Acquis;
2Europese Communicatie Sateliet

Inkeping in film t.b.v. een schakeling, b.v. kleurcorrectie of projectorstart/overname

1Emulsion Out, wijze van wikkelen met de emulsiezijde naar buiten, i.t.t. E.I.;
2Evangelische Omroep

Electronic Press Kit, tapes, schijven en/of websites met stills, fragmenten uit een film, de trailer en interviews met cast en crew voor publiciteitsdoeleinden

Filmvertoner (eigenaar theater)

Afwikkelspoel op projector, ook supply reel

Centraal dataopslagmedium (ook voor audio/video) voor gelijktijdig gebruik door verschillende stations (montage, uitzending), > ook FTP

Wel getransporteerde, maar niet opgewikkelde film, Eng. slack

Meestal kleinschaliger dan een bioscoop, maar met een kunstzinniger filmaanbod, vgl. arthouse

Aanduiding voor theaterkopieën die met een sferisch objectief (en dus zonder anamorfoot) vertoond dienen te worden, widescreen, i.t.t. Scope

Onregelmatige en ongewenste helderheidsverandering in het beeld

Frequentie van het aantal belichtingen per seconde van het doek (in theater) of het beeldscherm. Elk filmbeeldje wordt door een projector twee maal weergegeven om de flikkerfrequentie van 24 te verhogen naar 48, zodat de hersenen niet de afzonderlijke beelden zien maar een continue lichtstroom. Bij video wordt een compleet beeld (frame) opgedeeld in twee halfbeelden die elkaar overlappen waardoor 25 beelden leiden tot 50 lichtindrukken. Voor een nog beter resultaat worden de rasters ook nog twee keer weergegeven (100Hz tv), > vlinder

Frames per second, aantal beeldjes per seconde (b/s)

(FM) Informatieoverdracht waarbij de informatie in frequentie-veranderingen is vastgelegd

Gross Box Office, bruto omzet (van een uitgebrachte film)

vero. 35mm niet-ontwikkeld positieffilm, dat met behulp van een projector is belicht, gebruikt als aanloopmateriaal, zodat film wel 'in kader' kan worden ingelegd.

Mechaniek voor filmtransport (in camera's en projectoren)

Koosnaam voor Pathé Tuschinski 1 in Amsterdam, vanwege de akoestische eigenschappen aldaar

High Definition Multimedia Interface, genormaliseerde verbinding voor digitale audio, video en schakelingen voor HDTV-toepassingen en meerkanaals-audio. Bandbreedte is acht kanalen 192 kHz gesampeld audio en ongecomprimeerd 1080 P video. Voorts bestaat de mogelijkheid om aangesloten apparaten elkaar te laten sturen, zodat een afstandsbediening volstaat. HDMI zal zich nog verder ontwikkelen (er is nog genoeg bandbreedte over) en draadloos HDMI is inmiddels genormaliseerd.

Mechanisch gezien is deze connector -evenals zijn voorganger de scartplug- een crime, onder meer omdat er geen blokkering is tegen losschieten en hij is kwetsbaar omdat er 19 aansluitingen met de connector moeten worden gemaakt. Er bestaat ook een miniversie van deze connector

High-Definition Televisie, televisiesystemen met meer dan 1000 beeldlijnen (horizontaal), aspect-ratio 16:9

Distributietactiek waarbij een niet zo geslaagde film in zo kort mogelijke tijd met zoveel mogelijk kopieën en zoveel mogelijk publiciteit wordt uitgebracht, teneinde zoveel mogelijk omzet te maken voordat slechte mond-tot-mondreclame toeslaat

Holland Media Groep, maatschappij die de tv-zenders RTL-4 en -5 en Yorin exploiteert, alsmede de radiostations RTL-FM en Yorin-FM, in 2004 naamsverandering in RTL Nederland

1Oplichtend middengedeelte van het beeldvlak (bij projectie);
2de voor beeld en geluid beste zitplaats in ruimte waar meerkanaalsgeluid wordt weergegeven (in b.v. mixtheater of [thuis]bioscoop), ook wel 'sweet spot'

70mm grootbeeld-systeem, waarvan het 65mm-negatief horizontaal door de camera loopt en over een afstand van 15 perforaties wordt belicht (71.09 x 52.63mm)

Optisch geluid met variërende zwarting, variable density. Geheel vervangen door het transversaalschrift (rechts)

Bij video gebruikelijke techniek, waarbij in plaats van 25 keer per seconde een compleet beeld, 50 maal per seconde een field of raster of halfbeeld wordt geregistreerd, weggeschreven en weergegeven, i.t.t. progressive

Beweging met vaste tussenruimten van stand, zoals in camera's en projectoren tijdens belichting/transport, > Malthezer kruis en pilot pin

Compressieformaat voor digitale cinema

Draaiknop op projectoren om het filmbeeld correct in het beeldvenster te justeren

Startleader aftellend vanaf 12 (per voet 35mm-film), dus met tussenposen van 2/3 seconde, in lengte derhalve gelijk aan de 8-seconden-klokleader. [N.B. de piep op de 'drie' in de kalenderstart komt derhalve overeen met de 'twee' in de klokleader].

Commercieel extreem succescolle film, > blockbuster

Booglicht m.b.v. twee koolstaven, vroeger dè lichtbron in projectoren, ook arc

Advieskeurmerk, dat met een symbool de categorie van een film op tv aangeeft

vero. Beeldopslagsysteem, voorloper van DVD, ook beeldplaat. De codering was PAL, zodat de beeldkwaliteit te wensen over liet

Filmlus tussen (constant draaiende) transportrol en (intermitterend bewegende) grijper of tamboer

1Vorm van breedbeeld waarbij boven en onder een deel van het beeld zwart wordt gelaten, ook wel 'brievenbus' genoemd; tegenovergestelde van pillarbox. Bij tv-uitzendingen in letterbox wordt gesuggereerd dat de kijker het gehele filmbeeld te zien krijgt, maar dit geldt meestal alleen voor films gemaakt in aspect-ratio's van 1,66-1,85
2Voor nog bredere formaten (CinemaScope, etc) wordt vaak alsnog added panning toegepast, omdat anders het halve beeld (van een 4:3 tv) zwart zou zijn

Low Frequency Effects (channel), apart spoor of kanaal voor lage tonen bij meerkanaals geluid, ook subkanaal > 5.1

1Serie testsignalen (kleurenbalk en piep) voorafgaande aan een AV-productie, gebruikt voor inregelen apparatuur;
2lijst met acteurs of muzikanten

Synchroon met de lipbewegingen, vgl. kaaksync

Luidheidsmeter van Dolby

De immer verhevigende strijd tussen tv-zenders en -stations om als luidste de huiskamer in te komen, met als toppers de commercials. En ook daar de onderlinge strijd.

LeftTotal, RightTotal (Links-totaal, rechts-totaal), aanduiding voor een tweesporenmix, die bedoeld is voor weergave via een matrix (zodat 4 kanalen-weergave kan worden verkregen); vgl. Lo Ro

Het vermoeid raken van oren en geest door een niet aflatend bombardement van overdreven weergegeven geluid, hetzij door (te) sterke filtering, hetzij door toepassing van teveel dynamische compressie

Transportmechanisme in filmprojector, waarmee een continue rotatie wordt omgezet in een intermitterende beweging; de mooiste mechanische uitvinding in de filmindustrie

Televisieserie met een (zeer) beperkt aantal afleveringen

1Bioscoop met een groot aantal zalen; 
2het combineren van meerdere analoge of digitale signalen (beeld, geluid) in één enkel signaal

Uitzending voor speciale, beperkte doelgroep, ook NVOD, i.t.t. broadcasting

Baas over de zendtijdindeling van een radio- of tv-kanaal bij de publieke omroep

Projector, waarmee het complete programma continu kan worden vertoond, omdat het begin aan het eind is vastgeplakt waarbij de opwikkelspoel na een voorstelling meteen als afwikkelspoel kan worden gebruikt, zonder dat de film hoeft te worden omgespoeld, (Am.) platter system

Nederlandse Publieke Omroep, > Publieke omroep

National Television Standards Committee (US); wijze van tv-transmissie zonder ingebouwde kleurcorrectie op 30 fps, 60 Hz lichtnetfrequentie, o.a. in de USA, (ook 'Never The Same Color'). Ten opzichte van film (24 fps) wordt een pulldown gehanteerd van 4:5 (volgens Stefan D en GdH 2:3)

Nederlandse Vereniging van Bioscoopexploitanten

Nederlandse Vereniging van Filmverhuurders/ Filmdistributeurs

vero. Near Video On Demand. Het interactief opvragen (voor point- of narrow casting) van audio of videomateriaal (films) via een web-applicatie. Het afspelen geschiedt niet direct, maar op vaste startpunten (bijvoorbeeld om het kwartier). Hiermee kon bandbreedte bespaard worden. Tegenwoordig: VOD

Al of niet vertaalde tekst onder in het beeld, ook voettitel. [Door het bezuinigen op goede geluidsmensen moeten steeds vaker Nederlandstalige programma's worden ondertiteld].

Degene die film projecteert, projectionist

vero. Vierkant merkteken in rechterbovenhoek van filmbeeld, sein om volgende akte te projecteren, ook cue dot of cigarette burns

Het overgaan van de projectie van de ene filmakte naar de volgende met behulp van twee projectoren; > ook overnametekens

Phase Alternation by Line, wijze van tv-transmissie op 25 b/s en 50 Hz lichtnetfrequentie, met ingebouwde kleurcorrectie, o.a. in Nederland, (ook 'Pay for Added Luxury'); vgl. NTSC en Secam

> Added panning

Hinderlijke, vaak willekeurige en door de maker zelden bedoelde onderbreking van een filmvoorstelling door een exploitant, vanuit de misplaatste gedachte dat zijn bezoekers honger of dorst hebben. Gelukkig op steeds meer plaatsen door steeds meer exploitanten afgeschaft

Betaal-TV; een gecodeerd (scrambled) signaal wordt verzonden, dat met een speciaal kastje (decoder) tot een 'kijkbaar' signaal kan worden teruggebracht

Gaatjes in film of band t.b.v. het transport en de justering

Manier om (bijvoorbeeld) een 4:3-beeld binnen een 16:9-kader weer te geven, waarbij links en rechts een gedeelte van het 16:9-kader zwart wordt gelaten, en het 4:3-beeld dus ongewijzigd en in zijn geheel wordt weergegeven (dus zonder added panning); horizontale variant van letterbox

Het gefaseerd uitbrengen van een film in verschillende regio's (i.t.t. een gelijktijdige nationale of internationale uitbreng); was tot de film Jaws de meeste gebruikelijke manier van uitbrengen van speelfilms

Nederlandse organisatie die zich inspant voor een oplossing van de luidheidsproblematiek, > loudness war

Uitzenden voor een gebruiker VOD, i.t.t. narrow casting (voor speciale doelgroep, NVOD) en broadcasting (voor algemeen gebruik)

Het niveau van door het publiek geproduceerde bijgeluiden; bij het mixen van geluiden onder het * bestaat het risico dat die geluiden bij de vertoning in de bioscoop verdwijnen

Soortnaam voor apparatuur voor hi-end professionele toepassingen (in productie en uitzending), vgl. industrial

Tekstprojectie in optische as van camera, zodat de presentator zijn tekst niet uit het hoofd hoeft te leren, ook autocue

Verzamelnaam voor de omroepverenigingen, de zendgemachtigden en hun collectieve samenwerkingsorganisaties; tegenhanger van de commerciële omroep

Technisch proces waarmee een bron en een bestemming met verschillende framerate op elkaar worden aangepast. Om film met een snelheid van 24 b/s naar PAL video (50 fields/sec) te zetten, wordt een pulldown toegepast, waarbij elk 24e field (of elk 12e beeld) herhaald wordt. Voor een overzetting van 24 b/s naar NTSC wordt ofwel een 3:2 of een 3:2:2:3 pulldown toegepast

Intermitterende lichtbron (in projectoren)

Lange en smalle bioscoopzaal

Recruited Audience Screening, testvertoning voor en onderzoek onder daartoe uitgenodigd publiek van leken,vgl. viewing

1Projectierol film (max.590m 35mm=20 min.), Eng. voor akte;
2haspel voor videoband

Zeer veel kleine kabeltjes op film, meestal aan einde van akte, ook cinch marks

Uitbreng (van een film)

Honorarium n.a.v. een herhalingsvertoning

Audiovisueel (nieuws-) verslag, item

Bioscoopvertoning met de lengte van twee voorstellingen, met films langer dan twee uur

Film die begint met een ouverture (met gesloten gordijnen) en halverwege een pauze heeft met uit- en inloopmuziek, b.v. West Side Story

Onmisbaar attribuut bij premières

In de bioscoop draaien

Opvolger van Holland Media Group

Voor tv geschikt gemaakte breedbeeldfilm, b.v. d.m.v. added panning

21-polige audio video-universeelplug (uitsluitend gangbaar in Europa)

1Scenarioschrijver;
2authoring-applicatie voor DVD's van Sonic

Verzamelnaam voor anamorfotische breedbeeld(film)formaten, afkorting van CinemaScope (handelsmerk)

Coderen van een signaal om het waarnemen door onbevoegden te bemoeilijken

1Kras(je) op film;  
2kleurcorrectiesysteem van Assimilate

Bioscoopdoek

Filmvertoning voor select gezelschap of testpubliek, vgl. R.A.S.

Uiteindelijke lengte van film of van een scène

Sony Dynamic Digital Sound, alweer historisch meerkanaals digitaal bioscoop-geluidssysteem, dat als meest opvallende kenmerk had dat het vijf luidsprekers achter het doek had staan: links, linksmidden, midden, rechtsmidden en rechts

Standard Definition (Televisie), refereert aan de (drie) huidige basis-televisiestandaards (PAL, NTSC, Secam)

Séquentiel Couleur à Mémoire, Franse wijze van tv-transmissie (ook in oostblok toegepast als NIR) op 25 b/s en 50 Hz lichtnetfrequentie, met ingebouwde kleurcorrectie, afgeleid van het NTSC-systeem; ook wel misprijzend Système Elégante Contre l'Amérique genoemd

Televisieserie met in elke aflevering een afgerond onderwerp en plot, vgl. serial

1Expositieaspect dat later in het verhaal een gevolg heeft (de pay-off);
2camera-positie;
3verhoogd zwartniveau in sommige varianten van NTSC

Stichting Kijkonderzoek, verantwoordelijk voor de kijkcijfers

Relatief onbekende film die een veel groter succes blijkt dan men had ingeschat

Naar 24 fps vertraagd PAL-signaal

Wanhopige poging van een breedbeeldtelevisie om een van oorsprong 4:3 beeld met rekken, trekken en zoomen om te zetten naar een beeldvullend 16:9 plaatje, ook super zoom

Standaard klokleader voor films. Aftellend van 8 seconden (bij 24b/s) tot eerste beeld/geluid, met een syncmarkering op de 2, gevolgd door 47 beelden zwart. Er bestaat geen 25fps-versie van, omdat SMPTE van mening was dat dat te verwarrend zou zijn.

Tijdcode gestandaardiseerd door de SMPTE voor NTSC

Voorvertoning in een aantal bioscopen van films waarvan uitbreng wordt overwogen, gekoppeld aan een publieksonderzoek. Het publiek weet tevoren niet welke film het krijgt te zien

1Satellite News Gathering, satelliet up-link-systemen gebruikt door journaalploegen om snel verbinding te maken;
2projectfile voor Steinberg MIDI-songs; 3. Studio Nieuwe Gronden

Uitneembare projectiespoel, ook steekspoel

Getand filmtransportwiel, b.v. tamboer in projector (afb.)

1Onevenredig (breedte-hoogte) in elkaar drukken van beeld, zoals o.a. toegepast in anamorfotische breedbeeldformaten, waardoor een cirkel er als een ellips uitziet  
2Encoding-applicatie voor beeld- en geluidsfiles van Sorensen

Apparaat waarmee een videosignaal van het ene systeem naar het andere kan worden omgezet, b.v. PAL > Secam >  NTSC, ook normvertaler

Grote kartonnen (driedimensionele) filmreclame

Aanloopfilm met start- en tijdsmarkeringen, > SMPTE-leader

Uitneembare projectiespoel, ook splitspoel

Hoogfrequente verbinding tussen twee plaatsen m.b.v. torens of mobiele masten

Schijnbare verandering van de bewegingsrichting veroorzaakt door wisselwerking (interferentie) tussen de camerasnelheid en de objectsnelheid, ook wagonwheel-effect, >vgl opturatie

Kanaal voor lage tonen, > LFE, Subwoofer , 5.1

Lage-tonen-luidspreker > LFE, 5.1

Wanhopige poging van een breedbeeldtelevisie om een van oorsprong 4:3-beeld met rekken, trekken en zoomen om te zetten naar een beeldvullend 16:9-plaatje, ook smart zoom

Afwikkelspoel

Ruimtelijk effectgeluid, lett. 'omgeven' door geluid. Bij de diverse Dolbyformaten komt dit geluid al of niet discreet uit de achterspeakers

Super Video Compact Disc, disk met video in MPEG-2 formaat

Beeldscherm-/projectie-resolutie van 800x600 pixels

vero. Super VHS, VHS met verbeterde beeldkwaliteit

Beste zitplaats in bioscoop (of studio), waar i.i.g. het meerkanaalsgeluid het beste tot zijn recht komt, ook wel hot spot

Beeldscherm-/projectie-resolutie van 1280x1024 pixels

Synchroon, het gelijklopen (van beeld en geluid)

Het gelijk doen lopen (van beeld en geluid)

Het gelijklopen (van beeld en geluid), i.t.t. asynchroon

Korte vervolgcommercial binnen zelfde reclameblok

Opwikkelspoel

Lichte sprocket in projector op de as van het maltezer kruis

1Prikkelende aankondiging van komend programma;
2lang tevoren uitgebrachte promotiespot voor een speelfilm (teaser-trailer), vgl. trailer

Tekstinformatiesysteem dat met TV-uitzendingen kan worden meegestuurd in de niet-zichtbare bovenste lijnen van het videobeeld

Mate waarin de bezoekersaantallen afnemen, dit aangezien de meeste films hun piek halen in de eerste twee weken van uitbreng

Print gecorrigeerd voor projectie met xenonlicht, ook release-print of xenonkopie

Eindmix die qua volumeverhoudingen (dynamiek) bedoeld en geschikt is voor weergave in het theater, i.t.t. tv-mix; vgl. popcornlevel

Kwaliteitskeurmerk voor beeld- en geluidsweergave in theaters (en thuisbioscoop), ontwikkeld in 1983 door George Lucas en zijn geluidsman Tomlinson Holman

Voorproefje van binnenkort te vertonen film. (Vroeger zaten trailers aan het eind van de voorstelling, vandaar de naam)

Amplitudeschrift voor optisch geluid, ook variable area

Vervorming van het beeld als de projector te ver (meestal te hoog) uit de loodrechte as op het doek staat

Onjuiste afstelling van filmcamera of -projector, waardoor film ook tijdens transport wordt belicht, > vlinder

Film met laag beeldcontrast, t.b.v. tv

Eindmix die qua volumeverhoudingen (dynamiek) bedoeld en geschikt is voor weergave op tv, i.t.t. theatermix

Commercial bestaande uit twee delen -gescheiden door een andere commercial-, waarbij het tweede deel, reminder genoemd, een samenvatting is van het eerste deel. Ook tag-on

Optisch geluid-schrift, waarbij de modulatie wordt opgetekend in een breder en smaller wordend zwart-wit geluidsspoor, ook transversaalschrift

Optisch geluid-schrift, waarbij de modulatie wordt opgetekend in even brede lijntjes van verschillende dekking

Standaard voor MPEG1 Video op een CD, ook VideoCD, en ook voorkomend in verbeterde (maar niet allemaal officiële) varianten, zoals Super-VCD en XSVCD

1Video Cassette Recorder, videorecorder die met band in cassette werkt, vroeger i.t.t. VTR, maar tegenwoordig worden beide termen naast elkaar gebruikt, aangezien nagenoeg alle open-reel-systemen zijn verdwenen, maar ook magneetband behoort inmiddels nagenoeg tot het verleden;
2het eerste consumenten-videosysteem van Philips (1973), met de vierkante cassettes

Video Home System, de smalfilm onder de videoformaten

vero. Standaard voor MPEG1 Video op een CD, ook VCD, en ook voorkomend in verbeterde (maar niet allemaal officiële) varianten, zoals Super-VCD en XSVCD

Elektronische projector voor het weergeven van beelden in videoresolutie, beamer

Filmdoorkijkapparaat

Vertoning voor geselecteerd publiek, vgl. R.A.S.

(Vlaams) vertoning van een film, meestal voor select publiek, viewing

Roterende sluiter in filmcamera's en -projectoren. [Het open segment in de projectorvlinder wordt nog eens onderbroken om de flikkerfrequentie te verdubbelen van 24 naar 48 Hz]

Video On Demand. Het oproepen van video (en audio) via een web-applicatie. Het opgevraagde materiaal begint direct af te spelen en kan gepauseerd en heen en weer gespoeld worden, i.t.t. het inmiddels verdwenen NVOD

> Ondertitel

Vertoningskopie, na goedkeuring van de AP

1Verzamelterm voor breedbeeldformaten (zonder anamorfoot) met een aspect ratio van 1.66:1 en groter;
2(soms) Flat i.t.t. Scope

Videoband of DVD van een film in (ongeveer) de oorpsronkelijke aspect ratio

Wat mensen tegen elkaar zeggen dat ze van een film vinden, mond-tot-mond-reclame, ook op sociale netwerken als hyves en facebook

Projectiekopie, gecorrigeerd voor xenonlicht, ook release print

Licht uit gasontladingsbuis, vooral gebruikt voor projectoren

Beelscherm-/projectie-resolutie van 1024x768 pixels

Baas over de zendtijdindeling van een radio- of tv-kanaal bij de publieke omroep