Woordenlijst

laboratorium

1.66:1

Beeldverhouding waarbij het beeld 1,6667 maal zo breed als hoog is, ook wel 'Europees Widescreen' genoemd

1.78:1

Beeldverhouding waarbij het beeld 1,7778 maal zo breed als hoog is, bekender als 16:9

1.85:1

Beeldverhouding waarbij het beeld 1,85 maal zo breed als hoog is, ook wel  'Amerikaans Widescreen' genoemd.

1R

Enkelzijdig geperforeerd 16mm materiaal, i.t.t. 2R

2R

vero. Dubbelzijdig geperforeerd 16mm materiaal

Aaton Linker

Computersysteem dat de keycode en de eventuele Aaton-tijdcode op de rand van de film, de videotijdcode van de videoband en de eventuele tijdcode van de geluidsband opslaat in een database tijdens het scannen van de logrol naar video; > keylinker

Aaton Root

Database die door de keylink gegenereerd wordt met daarin alle gegevens die tijdens de scanning verkregen worden. Met deze Aaton Root en de EDL worden de keycodes voor het regelen van het negatief gegenereerd. De Aaton Root is ook de master voor de ALE-, Flex- en ATN-files

A/B-montage

vero. Monteren van negatief of omkeerorigineel in twee banden (16mm), ook checkerboard-cutting

A/B zero cut

vero. Monteren van negatief of omkeerorigineel in twee banden met een overlengte in elk shot (16mm), waarbij wordt geschakeld op de oorspronkelijke schnitt-punten. Speciaal ontwikkeld om een blow-up in A/B-band direct uit te kunnen voeren

Academy

Het gedeelte van het 35mm negatief dat bedoeld is voor het feitelijke beeld, dus ruimte latend voor het (latere) optisch geluidsspoor. Wordt de ruimte van het geluidsspoor ook benut dan is er sprake van Super-35 of full frame

Academy-leader

Advanced Authoring Format, uitwisselingsformaat voor allerlei media als video, foto's, graphics en audio met behoud van de metadata van die media. Hiermee wordt het mogelijk b.v. een montage te transporteren naar elders, inclusief lassen, levels, titels

Acetaat

Dragermateriaal (cellulose-triacetaat) voor film en tape, moeilijk brandbaar

A.C.M.

Automatic Color Masking, oranjekleurige filterlaag in negatiefmateriaal

Afruiteren

Aanbrengen van papiertjes in rol beeld of geluid om te kopiëren fragment te markeren, ook ruiteren

Afslaan

Markeren van een take tijdens offline scan met Aaton Linker

Agfa

Duitse fabrikant van foto- en filmmateriaal, gefuseerd met het Belgische Gevaert

Akte

Projectierol film (max.590m 35mm=20 min.), of virtuele versie daarvan (in digitale montage), ook reel

ALE

Avid Log Exchange,
1bestandsuitwisselingsformaat voor Avid systemen;
2hulpprogramma dat uit flexfiles ALE's kan maken (N.B. Keylink kan direct een ALE-file leveren)

Algen

Hinderlijk probleem in het ontwikkelbad

Amerikaanse norm

Film leesbaar aan dragerzijde

Amsterdamse fade

Slimme manier om een fade in A/B-montage te monteren als er te weinig materiaal voor de fade beschikbaar is. De fade wordt niet gemaakt door naar zwartfilm in de andere band te vloeien, maar de onbelichte negatief basisfilm in de andere band fade in, waardoor het shot in de print naar zwart wordt weggedrukt

Anamorfotisch (anamorphic)

Staat van het opgeslagen beeld op een filmkopie, videoband of bestand, waarbij het beeld in de breedte uit elkaar getrokken of in de hoogte in elkaar geduwd dient te worden teneinde het beeld in de juiste aspect ratio te kunnen zien (> squeeze)

Animo

Merknaam softwarepakket voor (2D) inkleuring en compositing. Dit pakket simuleert een tructafel

Answer print

(A.P.) Eerste kleurgecorrigeerde kopie van geregelde negatief

Anti-scratchlaag

Laag aan de buitenzijde van de emulsie ter bescherming tegen krassen en ter voorkoming van krulvorming tijdens het ontwikkelproces

A.P.

Answerprint, eerste kleurgecorrigeerde kopie van geregelde negatief

Aperture

Bruikbaar deel van de opening van b.v. lens, camera, projector of printer

Apertuurplaat

Plaat in camera, projector of printer, waarin het beeldvenster (gate) is uitgespaard

Arrilaser

Filmrecorder waar 2K of 4K digitale data op filmnegatief wordt belicht m.b.v. een rode, groene en blauwe laser. Wegens de immense lichtopbrengst van de lasers kan deze recorder een beeld belichten in minder dan twee seconden op 35mm intermediate negatief (3 ASA)

Backlaag

Laag aan de buitenzijde van de drager (bij negatieffilm) om lichtreflecties in de drager te voorkomen, > ook anti-halolaag

Bad

De diverse bakken (met oplossingen) van een ontwikkelmachine, zoals ontwikkelbad, stopbad en fixeerbad

Beeldrestauratie

Weghalen van beelddefecten zoals stof, krassen, kabels en flicker; > ook Diamant

Bell & Howell-perforatie

Negatiefperforatievorm met rechte boven- en onderzijde, maar afgeronde zijkanten, i.t.t. positiefperforatie: Kodak Standaard Perforatie, > short pitch

Blankfilm

Filmmateriaal waarvan alle emulsie is weggefixeerd, transparante film, ook glasfilm

Bleach bypass

Ontwikkelprocedure waarbij de bleek wordt overgeslagen, resulterend in een hoog contrast en een mate van ontkleuring

Blinde emulsie

Emulsie alleen gevoelig voor blauw licht; vgl. ortho- en panchromatisch

Blooping ink(t)

Zwarte inkt voor het afdekken van lassen in optisch geluid

Blow-up

1Print naar een groter filmformaat, ook opblazen;
2verhogen van de digitale resolutie

Bobby

Plastic filmkern (bobine); Eng: core; 'Van de bobby af', zegt men wel als men in de montage van een documentaire besluit een shot, quote of zelfs perso(o)n(age), definitief niet meer te gebruiken, vgl. witte pater

B.U.

1vero. Build Up. Notatie op stuk zwartfilm in werkkopie om aan te geven dat de rushprint van het ter linker- en rechterzijde aanwezige shot is beschadigd, maar gewoon doorloopt, ook spacing, slug of extended scene;
2back-up

B-winding

Wijze van winding van 16mm enkelzijdig geperforeerd filmmateriaal zoals benodigd voor nagenoeg alle professionele camera's, (i.t.t. A-winding)

Cache

1Supersnel geheugen dat de processor gebruikt om tussenberekeningen op te slaan. Hierdoor kunnen computers sneller instructies afhandelen. Het is ook vaak bij de processor ingebouwd;
2nabelichting in het intermediate positief om b.v. een 1.85-kader in de projectieprint te krijgen

Cameratape

Stevig ± 18 mm breed linnenplakband gebruikt voor het afplakken van filmblikken

Cascading

1Beeldwaterval: het overelkaar printen van verscheidene beeldjes op één beeld ter verkrijging van een wipe-effect;
2het aan elkaar schakelen van meerdere kleine digitale mengtafels of hard-disk recorders tot één grote

Change list

Overzicht van veranderingen tussen twee montageversies (kan worden gegenereerd door een Avid Filmcomposer)

Checkerboard-cutting

vero. Monteren van negatief in twee rollen,waardoor de natte las onzichtbaar wordt, ook A/B- montage (16mm), onzichtbare las

Checkprint

Controlekopie van een bepaald effect om dit te kunnen beoordelen

China girl

De dame die is afgebeeld in de testkaart voor kleurkalibratie in een leader

Chippen

Afbladderen van emulsie van oude film, dat slechts digitaal is te restaureren

Cineon

Computersysteem, ontwikkeld door Kodak, waarin filmmateriaal op hoge resolutie (2 of 4K) wordt ingeladen, gemonteerd, bewerkt, kleurgecorrigeerd en weer uitgeschoten naar filmnegatief. Dit systeem is in 1998 een zachte dood gestorven, maar de gebruikte technieken zijn grotendeels door de rest van de digitale filmindustrie overgenomen. Het bestaat dan ook nu nog als bestandsformaat voor hoog-kwalitatieve digitale beelden

Clipster

DI-systeem van DVS

Colorimetrie

Kleurmeetkunde, de kennis van kleuren en wat er mee mogelijk is

Colorist

Persoon die kleurcorrectie op video of data toepast, tijdens (of na) scanning of tape-to-tape-montage; (film): filterbepaler, color timer, grader

Colormaster

Apparaat om voor film kleur te bepalen in het lab

Common Top

Principe van het kadreren voor twee (of meer) beeldformaten tegelijkertijd, waarbij de bovenkant van het kader bij alle formaten gelijk is (en er uiteindelijk dus meer of minder informatie aan de onderzijde van het negatief wordt weggelaten)

Composite print

Filmkopie met beeld en geluid; gebruikelijker: married print

Conform

Het resultaat van nasnijden/conformeren (ook regelen), bijvoorbeeld van het negatief op basis van een werkkopie,  maar ook het nasnijden van het gemonteerde geluid vanuit de originelen

Conform editor

Editor, verantwoordelijk voor het (digitale) nasnijden van de werkkopie in hoge resolutie ten behoeve van het DI-proces

Conserveren

Filmmateriaal dusdanig behandelen dat het bewaard blijft voor het nageslacht

Contactprinten

Maken van een print waarbij beide films met de emulsiezijden tegen elkaar gedrukt worden

Craquelée

Barstjes in de emulsie door uitdroging van oud filmmateriaal

C.R.I.

vero. (Colour Reversal Intermediate), omkeertussenprint

Crushen

Het zodanig donker maken van de donkerste elementen in een beeld dat alle detail verdwijnt in een egaal zwart

Curve

DE curve is de sensitometrische karakteristiek van een beeldopnamemateriaal, waarin de 'voet' en de 'schouder' belangrijke delen zijn

Cutlist

Lijst (van keycodes) van de beeldmontage t.b.v. het nasnijden of nascannen van het filmnegatief

Cutting Copy

Eng. voor werkkopie, de gemonteerde rushprints of montageversie van de gescande dailies

Dailies

Prints (of negatiefscans) van een opnamedag, gebruikelijker rushes

Datacine

Scannen van film in hoge digitale resoluties, zoals 2-4K; tevens de naam van de apparatuur

Debrie

Franse fabrikant van professionele camera's, later van printers

Dekking

Mate van zwarting, belichting van filmmateriaal, densiteit

Densiteit

Zwarting, dekkingsgraad van een beeld

Densitometer

Apparaat om de zwarting te meten, > sensitometrie

Desaturatie

Ontkleuring

Desmet-methode

Films van voor 1930 werden vaak getint door de (zwart-wit-) film in een chemisch bad te dopen, zodat het gehele beeld een (zelfde) kleur kreeg. De Desmet-methode, uitgevonden door de Belg Noël Desmet in de jaren '70, simuleert tinting door zwart-wit-negatief of kleurpositief te printen en vervolgens -nadat die rol in het donker is teruggespoeld- te flashen met gekleurd licht

DI

Digital Intermediate, digitale master van 2K of hoger van het negatief filmmateriaal met daarop het nagemonteerde beeld voorzien van de CGI's en kleurcorrectie. Hiervan wordt met een filmschrijver een nieuw intermediate negatief of intermediate positief gemaakt of een digitale downconversie voor Digitale Cinema, DVD, HD-video of SD-video

Diamant

Film- en videorestauratie software

Die-fading

Langzaam vervagen van de kleurlagen in een filmemulsie (van ontwikkeld materiaal), hetgeen heel goed digitaal gerestaureerd kan worden

Digital Intermediate

Enorm databestand van een gescande film (op 2, 3 of 4K of HD), inclusief de effectshots, alles kleurgecorrigeerd

Direct Reversal

vero. Omkeer-print-materiaal dat slechts negatiefontwikkeling behoeft (t.b.v.slashprints)

Doffe kant

Emulsiezijde

Drager

1Materiaal waarop emulsie is aangebracht;
2materiaal waarop een productie wordt opgenomen (video, film, HD)

Droogkast

'Eind' van ontwikkelmachine waar de film wordt droog geblazen

Droogvlekken

Kalkvlekken op filmmateriaal, ontstaan in de spoelfase van het ontwikkelprocédé

Druksluier

Beeldbeschadiging ontstaan door druk op de emulsie voor of tijdens het ontwikkelen

Dubbeldruk

Over elkaar printen van twee shots, > superimpose

Dupe

Duplicaat, printmateriaal met A.C.M.

Dupe list

vero. Lijst voor het lab met shots waar een duplicaat negatief van moet worden gemaakt, omdat deze shots meer dan eens zijn gebruikt in de definitieve montage

Dupenegatief

Afdruk (IN) van masterprint (IP), waarvan de projectiekopieën worden getrokken

Edgenumbering

Nummers op de rand van film, randnummers, voetnummers> Keycode

E.I.

1Emulsion In, wijze van wikkeling met emulsie aan de binnenzijde;
2exposure index

Emulsienummer

Identificatienummer van partij filmmateriaal met een zelfde gieting, > batch en keycode

Encoche

Inkeping in film t.b.v. een schakeling, b.v. kleurcorrectie of projectorstart/overname

Estar

Sterk dragermateriaal (polyester) voor films

Europese norm

Film leesbaar aan emulsiezijde

Exposed

Belicht

Extended scene

Opgelengd shot, > B.U.

FCN

Fujicolor Negative, filmopnamemateriaal

Filmout

Het (resultaat van) filmschrijven

Filmschrijver

Apparaat om m.b.v. een lichtgevend element (CRT of Laser) digitaal beeldmateriaal (of video) op film te belichten

Fixeren

Bestendig maken van filmbeeld na ontwikkeling

Flashing

Voor- of nabelichten van filmmateriaal om de gevoeligheid op te voeren en het contrast te verlagen

FLExfile

Database waarin de gegevens van gescand filmmateriaal (en eventueel meegescand geluid) gekoppeld zijn aan de tijdcodes op de videoband

Flying spot

Videoaftastsysteem bij filmweergavemachines, lichtstipaftaster

Forceren

D.m.v. wijziging van het ontwikkelprocédé verhogen van de filmgevoeligheid, ook pushen of koken

Full height

Grootst mogelijke hoogte van een filmbeeld op het negatiefmateriaal

Gedekt

Uitdrukking uit de sensitometrie, waarmee de juiste belichting wordt aangeduid: 'een goed gedekt negatief'

Gekaderd zwart

35mm zwartfilm met (witte) kaderlijnen, duurder dan gekaderd wit

Geluidsnegatief

Optische versie van de (magnetische of digitale) eindmixage, die bij het printen van de theaterkopieën naast het beeld terechtkomt, en het digitale geluid tussen en buiten de perforatie; ('geluidsnegatief schrijven')

Geluidsschrijver

Apparaat waarmee m.b.v. een galvanometer of een laser een optisch geluidsspoor op filmmateriaal (meestal Agfa ST8) wordt geschreven

Gladde kant

Dragerzijde

Glasfilm

Film zonder emulsie, blanke drager, ook blankfilm

Grain

Korrel (van een filmemulsie)

Grondsluier

(Wel degelijk gewenste) lage basisdekking van een filmemulsie

Grijskaart

Kaart met een lichtreflectie van 18%, ook gemiddeld grijs. Sommige fabrikanten adviseren 12% grijs.

Grijswig

Strookje film met 21 gelijkmatige stappen tussen de minimale en maximale dekking (densiteit), dat o.a. wordt gebruikt om de ontwikkelmachine af te regelen

Halftoon

De grijze tinten

Hazelen

Filterbepalen, graden m.b.v. Hazeltine in het lab

HC

vero. High Contrast, opnamemateriaal voor titels, e.d. met hoog contrast, ook hico of hi-con

H&D-curve

Curve van de verhouding tussen de belichting en de feitelijke dekking van een filmmateriaal, genoemd naar de grondleggers van de sensitometrie Hurter en Driffield

Hico(n)

vero. High Contrast, opnamemateriaal voor titels, e.d. met hoog contrast, ook HC

Hold

vero. Afgekeurde, niet te printen take, > NG

Hypo

Fixeerbad, natriumthiosulfaat

IN

Intermediate Negative, laaggevoelig (3 ASA) printmateriaal met oranje basis (> A.C.M.), waarvan de theaterkopieën (releaseprints) worden getrokken; ook dupenegatief

Intensiteitsschrift

Optisch geluid met variërende zwarting, variable density. Geheel vervangen door het transversaalschrift (rechts)

Intermediate

Printmateriaal voor tussenstadia, zowel in negatief als positief of digitaal

Internegatief

Duplicaat negatiefkopie van omkeerorigineel of positiefkopie (op laaggevoelig, korrel-arm materiaal), ook IN

Interpostitief

Duplicaat positiefkopie van origineel negatief, waarvan een of meer intermediate negatieven getrokken worden, ook IP

IP

1Intermediate Positive, laaggevoelig (3 ASA) printmateriaal met oranje basis (> A.C.M.), dient als (safety)master;
2Information et Publicité, de reclameverkoopmaatschappij van RTL Nederland

Kabel

Doorlopende verticale kras op film

Keycode

Digitaal en leesbaar emulsie- en randnummer op filmmateriaal

KeyKode

Emulsie- en randnummer in barcode en leesbare karakters van Eastman-Kodak

Keylink

Apparaat dat de filmtijdcode (Arri- of Aaton-TC) koppelt aan de randnummers (keycode) op het negatief tijdens het scannen

Key numbers

> Keycode en KeyKode

Kitlas

Filmlas met behulp van filmkit, ook natte las of cementlas

Kleurcorrectie

Kleurfilterbepaling t.b.v. het maken van kopieën of t.b.v. scanning

Klokleader

Startleader van 8 sec. (24 b/s) / 12ft (35mm) (of - vero. - 7 sec. (25 b/s voor tv)), aftellend in klokvorm, > SMPTE-leader, Academy-leader

KN

> Key number(s)

Kodak Standaard Perforatie

Positiefperforatievorm met rechte zijden, i.t.t. negatiefperforatie of Bell & Howell-perforatie, > long pitch

Koken

D.m.v. wijziging van het ontwikkelprocédé verhogen van de filmgevoeligheid, ook pushen of forceren

Korrel

Samenklontering van zilverdeeltjes in emulsie

Kraaiepoten

Stervormige film-'beschadigingen' ontstaan door statische ontlading vóór ontwikkeling

Kruismodulatie

Testsignaal om kwalitiet van een optisch geluidsspoor te controleren

Labo

Vlaamse afko voor laboratorium, Nederlanders spreken meestal over het lab

Labrol(l)

Aantal achter elkaar geplakte rollen ontwikkeld camera-negatiefmateriaal teneinde deze te printen of te scannen, ook logrol

Lakken

Aanbrengen van harde transparante laag op emulsiezijde van film, waarmee tevens meeste beschadigingen verdwijnen

Lasloos intermediate

Intermediate negatief van een film waar geen enkele las in zit (dus ook niet bij opticals), waarvan het mogelijk is highspeed-kopieën te maken

Leader

1Aanloopstrook voor film voorzien van startmarkeringen en aftelcijfers, startleader;
2vast programmabegin;
3gekleurd aan- of uitloop-filmmateriaal

Lift

1Verticale camerabeweging;
2mechanisme in voorloopkast van ontwikkelmachine, dat laborant gelegenheid geeft nieuwe rol aan te zetten. Met alarmbel als lift te hoog stijgt;
3verwijderen van beeld en/of geluid uit een sequence, waarmee een gelijke lengte zwart resp. stilte overblijft;
4signaalversterking, boost;
5'De *', eerste succesvolle Nederlandse horrorfilm (Dick Maas, 1983). [Eerdere Nederlandse horrorfilms waren De Spooktrein (1939) en Bloedverwanten (1977)]

Lightvalve

Lichtsluis in lampenhuis van filmprinter, die de hoeveelheid rood, groen of blauw licht regelt voor de kopie

Logrol

Aantal achter elkaar geplakte rollen ontwikkeld camera-negatiefmateriaal teneinde deze te printen of te scannen, ook lab-rol

Long pitch

Perforatieafstand van positieffilm; positiefperforatie, ook Kodak Standaard Perforatie

Low contrast

(LC) Klein verschil tussen hoogste en laagste licht

Low-contrast-copy

Filmkopie t.b.v. tv, ook tv-gradatie

Married print

Filmkopie met beeld en geluid, ook composite print

Masker

1Ingebouwd filter in kleurnegatiefmateriaal, A.C.M.;
2figuur in compendium (b.v.sleutelgat);
3zoals gebruikt bij matte-techniek

Masterprint

Dupe-positief kopie van origineel negatief, voor het maken van een dupe-negatief, waarvan vervolgens de theaterkopieën worden getrokken

Matte

1Masker, plaatje in de matte box van de camera waardoor een deel van het filmmateriaal niet wordt belicht;
2rol met filmbeelden die er voor zorgen dat een deel van het filmmateriaal niet wordt belicht voor een optisch effect;
3keysignaal

Matted print

Print met balkjes

Matte painting

Schilderen van een ontbrekend gedeelte van het beeld dat d.m.v. matte-techniek aan het bestaande beeld wordt toegevoegd

Millennium

Hi-end filmscanner /datascanner van ITK

Mitchell-cassette

Filmcassette (1000 ft), gestandaardiseerd door Mitchell, nu nog veel gebruikt voor camera's van optische banken en filmschrijvers

Naregelen

vero. Veelgebruikte contaminatie van regelen en nasnijden. Monteren van het negatief of omkeerorigineel aan de hand van de werkkopie m.b.v. synchronizer, eigenlijk: regelen

Natte deel

(van het lab). Dat deel van een filmlaboratorium, waar de filmontwikkeling plaatsvindt

Natte Las

1 Las gemaakt met een natte pers, met filmkit

2 Tegenstelling van de harde las > dissolve, vloeier

Natte pers

Filmplakpers voor het maken van cement- of kitlassen, i.t.t. droge pers (plakbandpers)

Natte print

Print gemaakt m.b.v. printer met wetgate, vgl. nat scannen

Nitraat(film)

Tot 1951 in gebruik zijnd filmmateriaal met drager van het uiterst brandbare cellulose-nitraat, > acetaat en safety film

NK/NP

vero. Aanduiding op picture negative report t.b.v. lab, betekenend: niet kopieëren, resp. niet printen

Nulkopie

Eerste print na de kleurcorrectie, tegenwoordig hetzelfde als answerprint (A.P.)

Omkeerfilm

vero. Filmsoort, welke na ontwikkeling positief beeld geeft, reversalfilm; alleen bij smalfilmformaten

Omkleuren

vero. Langs chemische weg veranderen van de kleur van zwart/wit-materiaal

One-light-scan

Scan van filmnegatief naar videoband met een vaste licht- en kleurcorrectie, i.t.t. best-light-scan

Ontkabelen

Verwijderen van kabels en beschadigingen op filmmateriaal, d.m.v. lakken en/of polijsten

Ontkleuren

Omlaag brengen van de kleurverzadiging van een beeld

Opblazen

vero. Printen naar een groter filmformaat, het resultaat is een blow-up

Optical

Optische trucage, verzamelnaam voor alle andere beeldovergangen dan een schnitt, titels, dubbeldrukken, enz.; tegenwoordig meestal langs digitale weg gegenereerd

Optische bank

Speciale printer waarmee opticals gemaakt worden

Optisch geluid

Geluidlichtspoor naast filmbeeld, > geluidsnegatief

Orthochromatisch

Zwart-wit filmmateriaal ongevoelig voor rood licht, vgl. panchromatisch en blinde emulsie

Oxberry

Trucagecamera- en optische printermerk

Oxberry (wet)gate

Genormeerd beeldvenster van een Oxberry camera (komt ook voor in andere cameramerken), ook voor wetgate-printers (afbeelding)

Panchromatisch

Evenredige gevoeligheid voor alle kleuren van zwart-wit materiaal, vgl. orthochromatisch en blinde emulsie

Panseparaat

Kleurenfilm, uitgesplitst in drie aparte panchromatische zwart-wit-films met rood-, groen- en blauwinformatie, zoals het vroegere Technicolor. Tegenwoordig gebruikt om kleurenfilms voor het nageslacht te bewaren

Picot

Frans merk filmprinter en geluidsschrijver

Pic-Sync

Motorsynchronizer met kleine viewer, > Compeditor

Pilotpin

Justeringsmechanisme in duurdere filmcamera's (Mitchell) en optische banken t.b.v. nauwgezette beeldstand, ook spergrijper

Plakko

Linnen plakband van filmblikken (cameratape), dat, nadat het tot een bolletje is gerold, uit baldadigheid tegen het plafond van de donkere kamer geworpen is en dat dus na verloop van tijd onverwacht in iemand anders nek terecht komt

Polijsten

Poetsen van de dragerzijde van een film ter ontkabeling

Printdown

Verkleiningskopie, van 70(65) naar 35mm of van 35 naar 16mm

Printen

Afdrukken. Film: het maken van filmkopieën met behulp van een optische of een contactprinter

Pull list

Verzamellijst van alle gebruikte shots (in volgorde van de labrollen)

Punch hole

Startmarkering in een labrol, bedoeld voor tijdcodesynchronisatie

Push

Optische (film) of elektronische (video) trucage waarbij het ene beeld door het volgende beeld horizontaal wordt weggedrukt

Pushen

D.m.v. wijziging van het ontwikkelprocédé verhogen van de film-gevoeligheid, ook forceren of koken

Regelen

vero. Monteren van het negatief of omkeerorigineel aan de hand van de werkkopie m.b.v. synchronizer, ook nasnijden. [Tegenwoordig wordt het negatief op 2K of 3K gescand en vanuit een timeline m.b.v. een filmschrijver naar een intermediate negatief overgezet, inclusief alle opticals, titels en CGI's]

Releaseprint

Theaterkopie

Renoveren

Herstellen van beschadigde film

Restlichtversterker

Apparaat t.b.v. flashing

Reversalfilm

vero. Omkeerfilm, filmsoort, welke na ontwikkeling positief beeld geeft; alleen bij smalfilmformaten. [N.B. 35mm omkeer alleen gebruikt voor diafilms]

Reverse printing

vero. Achterstevoren printen

Ripple dissolve

Populaire overvloeier in de jaren '40 met golfjes en harpklanken om flash-back te introduceren

Ruiteren

Aanbrengen van papiertjes in rol beeld of geluid om te kopiëren fragment te markeren, ook afruiteren

Rushes, rushprint

vero. Eerste print van opgenomen filmmateriaal, waarmee wordt gemonteerd, ook dailies

Safetymaster

Interpositieve kopie van het geregelde negatief

Scanklaar maken

Achter elkaar plakken van camerarollen tot een labrol (en voorzien van een startmarkering) en deze -al of niet- reinigen voorafgaand aan het scannen

Schakelen

vero. Overgaan op een andere kleur licht -ter correctie van de kleur- tijdens het printen van film exact op de overgang van twee shots

Selected takes

vero. De te printen takes, of opnieuw te scannen takes; > uitschieten

Sensitometrie

Gevoeligheidsmeting van filmmateriaal

Sepia

Bruin-paarsige kleur kenmerkend voor oude fotoopnamen

Short pitch

Perforatieafstand van negatieffilm t.o.v. positieffilm. Hiertussen zit een minimaal verschil om het contact in de kromming tijdens de belichting optimaal te maken; > ook negatiefperforatie, Bell & Howell-perforatie

S.I.

Super Impose, dubbeldruk van twee (of meer) beelden

Skipframe

Het om en om weglaten van beeldjes tijdens het printen,vgl. framecutting

Slashprint

vero. Ongecorrigeerde kopie van werkkopie, t.b.v. mixage

Sop

Filmontwikkelbad; opletten voor het maandagochtendbad...

Soppen

Film ontwikkelen, naar de oorspronkelijke wijze van film ontwikkelen met stukken film op een rek gespannen, die met de hand op en neer in het bad werden gedompeld

Spacing

vero. Notatie op stuk zwartfilm in werkkopie om aan te geven dat de rushprint van het ter linker- en rechterzijde aanwezige shot is beschadigd, maar gewoon doorloopt, ook slug, extended scene of build up.

Spiegeloké

Niet spiegelverkeerd

Spiegelverkeerd

Links en rechts in beeld verwisseld, vgl. flop

Spleetprinter

Doorlopende (dus niet per beeld belichtende) kopieermachine, ook continueprinter

Sprocket

Getand filmtransportwiel, b.v. tamboer in projector (afb.)

Stencil color

Proces om filmbeelden met de hand in te kleuren, gebruikt tot in de jaren '30. De bekendste voorbeelden zijn de films van George Méliès

Stepframe (printing)

Het maken van een slowmotion door beeldjes in hun geheel te herhalen

Stepprinter

Beeld-voor-beeld-kopieermachine, i.t.t. spleetprinter

Stripe

Magnetisch randspoor op film. [Henk Otto uit Soest was de specialist op het gebied van stripen].

Subtractieve kleurmenging

Kleurvorming d.m.v. de kleuren cyaan, geel en magenta; i.t.t. additieve kleurmenging

Super(impose)

(S.I.)
1Dubbeldruk (film);
2twee videobronnen door elkaar heen; > ook super

SVA

Stereo Variable Area. Benaming voor een optisch geluidsspoor op de filmstrook, waarbij de amplitude wordt uitgedrukt door breedte van het spoor (i.t.t. door de dekking)

Synchronizer

vero. Apparaat met sprockets op centrale as, t.b.v. het gelijkleggen of het naregelen

TAF

Telecine Analysis Film, testfilm van Kodak om per materiaalsoort de telecine in te regelen

TEC

Telecine Exposure Calibration, testfilm van Kodak om via Keylink een belichtingsstandaard te creëren

Technicolor

Kleursysteem, m.b.v. drie separate zwart-wit deeluittrekken voor R, G en B, populair in jaren '50, > ook panseparaat

Telecine

Filmaftaster, zet filmbeeld om in een videobeeld, ook scanner

Telecine Calibration System

Nieuwste apparatuur van Kodak -na TAF en TEC- compleet met Look-up-tables voor alle Kodak-materialen om de telecine optimaal in te regelen

Theaterkopie

Print gecorrigeerd voor projectie met xenonlicht, ook release-print of xenonkopie

Tinting

Oude (zwart-wit) films van voor 1930 werden vaak getint door ze in een chemisch bad te dopen, waardoor het hele beeld -vooral de lichtere partijen- een zelfde kleurtint kreeg, vgl. toning; > ook sepia

TK

> Telecine, afkorting die verwarring met de gangbare afkorting voor timecode moet vermijden

Toning

Oude (zwart-wit) films van voor 1930 werden vaak getint door ze in een chemisch bad te dopen, waardoor het hele beeld -voornamelijk de donkere partijen- een zelfde kleurtint kreeg, vgl. tinting; > ook sepia

Transversaalschrift

Amplitudeschrift voor optisch geluid, ook variable area

Travelling matte

vero. Bewegend masker voor optische invultechniek

TV-gradatie

Film met laag beeldcontrast, t.b.v. tv

Uitschieten

1vero. Selecteren van negatiefmateriaal in te printen en niet-te-printen takes (holds), > selected takes;
2op film opnemen van digitale beeld-bestanden

Ultrasonen

Schoonmaken van een film d.m.v. hoogfrequente trillingen in een perchloorethyleen-oplossing

Variable area

Optisch geluid-schrift, waarbij de modulatie wordt opgetekend in een breder en smaller wordend zwart-wit geluidsspoor, ook transversaalschrift

Variable density

Optisch geluid-schrift, waarbij de modulatie wordt opgetekend in even brede lijntjes van verschillende dekking

Vinager syndrome

Azijnlucht van slecht opgeslagen acetaatfilm (ook perfotape) -onder invloed van ijzer als katalysator-, ruikt niet best...

Virtual telecine

Data-opslagsystemen waarmee 2-4K data van een telecine-transfer net zo kunnen worden behandeld met pan & scan en kleurcorrectie als met een echte telecine, compleet met random access en snelheidsveranderingen zonder belasting van het negatiefmateriaal. B.v. Specter van Thomson, IQ van Quantel en Clipster van DVS

VistaVision

Gepatenteerd 35mm filmsysteem, waarbij elk beeldje 8 perforaties beslaat en het materiaal horizontaal door de camera loopt; in USA nog veel gebruikt voor opticals vanwege het groter oplossend vermogen

Vloeier

Geleidelijke beeldovergang, ook cross(fade), dissolve of overvloeier

Voetnummer

Nummer op de rand van film om de voet (16 beelden 35mm film, 21,3 beelden bij 35mm 3-perf/ 40 beelden 16mm film), ook randnummer, edgenumbering

Voettitel

> Ondertitel

Volgkopie

Vertoningskopie, na goedkeuring van de AP

Voorloopkast

Deel van ontwikkelmachine vóór het bad, met ruime bufferlengte film (de lift) om laborant gelegenheid te geven nieuwe rol film aan te 'nieten'

Wapperen

Onregelmatig densiteitsverloop van het beeld

Wedge

Lett. 'wig';
1gereedschap op de statiefkop waarmee de camera een grotere tilthoek bereikt;
2strookje film met grijstrappen voor meetdoeleinden, grijswig;
3(Compositing) test-rendering van een reeks beelden geschoten op film met stapsgewijze kleurcorrectie

Werkkopie

1Montageversie; 2 . vero. gemonteerde rushprints

Wetgate

Beeldvenster van printer of scanner gevuld met heldere vloeistof (perchloorethyleen), waarmee evt. kabels en krasjes op de drager van de film onzichtbaar worden

Wetprint

(Optische) kopie gemaakt via wetgate-printer

Witfilm

Niet ontwikkeld positieffilm (lichtgeel) of niet-lichtgevoelig wit acetaatfilm

Wit vuil

Stof op negatieffilm, dat als wit stof in de (positieve) print zichtbaar wordt, i.t.t. zwart vuil

Xenonkopie

Projectiekopie, gecorrigeerd voor xenonlicht, ook release print

Zero-cut printen

vero. Systeem van printen uit A- en B-banden met geschakelde lassen, > A/B zero cut

Zwartfilm

Filmmateriaal met volledig gedekte emulsie

Zwart schakelen

De sluiter (lightvalves) van een filmprinter helemaal dicht schakelen

Zwart vuil

Stof dat op positieffilm zit, i.t.t. wit vuil