ICT (generiek)

Vanaf 25 cm hoogte laten vallen van een harddisk om deze weer aan de praat te krijgen

Advanced Communications Technologies and Services, research en development-programma voor de ontwikkeling van telecommunicatie in diverse vormen

1Getal dat de lokatie van gegeven in een computergeheugen aangeeft;
2uniek getal waarmee apparaat in een netwerk kan worden bereikt

1Ongewenste beeld- of geluidseffecten veroorzaakt door ontoereikende systeemfrequenties;
2beeldvervorming die ontstaat door het sampelen van het signaal. Een veel voorkomende vorm van aliasing is een trapvorm van diagonale of gekromde lijnen in een beeld

Automatic Retry Request, code in dataverbindingsapparatuur die aangeeft dat er transmissiefouten zijn geconstateerd (b.v. bij SNG of audio via ISDN)

Visuele effecten die een direct resultaat zijn van de beperkingen in de toegepaste compressietechnieken. Artefacts worden gewoonlijk niet ondervangen door de traditionele methoden van signaalverbetering

Advanced Streaming Format, opslagformaat voor audio- en video-informatie, speciaal ontwikkeld voor netwerken zoals het Internet. Bij deze .asf-files is het niet nodig eerst het hele bestand te downloaden, alvorens het filmpje of de diareeks te starten. De lengte is bovendien onbeperkt

Application Specific Integrated Circuit, speciaal ontwikkeld IC op maat voor apparatuur waarin deze heel klein moet zijn, zoals b.v. voor wasmachines, videorecorders en digitale fotocamera's

Adaptive Spectral Entropy Coding, systeem voor hoog-kwalitatieve audio-overdracht via ISDN-lijnen

Action Script Viewer, onmisbaar softwarepakket waarmee je flashfiles kunt bekijken en er elementen uit kunt halen. Actionscript was van Macromedia (nu van Adobe), is afgeleid van Javascript en wordt gebruikt voor Flash, dus nu niet meer alleen voor 2D-animaties maar ook voor games en audio/video

Asynchronous Transfer Mode, wijze van datatransport

Aanpassen van de digitale databandbreedte zodat deze via een transmissiekanaal met een beperkte bandbreedte kan worden verzonden via een data reductiesysteem (b.v. MPEG); Eng. bandwidth reduction

Zonder compressie en/of codering verzenden van digitale signalen, zonder draaggolf

Eenheid van transmissiesnelheid van binaire signalen via telefoonlijnen. 1 baud = 1 bit (spanningswisseling) per seconde. Bij modems worden speciale modulatietechnieken toegepast om tegelijkertijd meerdere databits te versturen. Hierdoor neemt de transmissiesnelheid in bits per seconde toe bij een gelijkblijvend aantal bauds (baudrate)

Blu-Ray Disc, digitaal opslagmedium, ziet er uit als een CD of DVD, maar kan veel meer informatie bevatten (tot 50GB); i.t.t. CD of DVD, die beide met een rode laser worden uitgelezen, worden deze schijven afgetast met een violetkleurig laserlicht

Bit Error Rate, het aantal foute bits in een digitale datastroom per seconde; maat voor kwaliteit van digitaal signaal. De foute bits kunnen opgemerkt en herleid worden volgens een foutenbeschermingsprotocol

Het laten testen van voorlopige softwareversies door geselecteerde eindgebruikers

Testversie van software

Eén digitale eenheid, die twee waarden kan representeren: aan of uit, zwart of wit, l of 0. Twee bits kunnen vier waardenvertegenwoordigen, drie bits acht waarden, volgens: aantal waarden = 2 aantal bits. Bij beelden wordt met acht bits bijvoorbeeld (28) 256 verschillende grijswaarden aangegeven; > ook byte

Het aantal bits dat in het digitale domein wordt gebruikt voor het beschrijven (coderen) van een analoog signaal. In de praktijk betekent dit dat hoe meer bits er kunnen worden genoteerd, hoe nauwkeuriger de optekening van het een signaal (vgl. een hogere beeldresolutie). Zo volstaat voor telefoongesprekken een bitdiepte van 4 bits, maar voor een hoog kwalitatief geluidssignaal is zijn 16 bits of meer nodig. Ditzelfde gaat op voor beeld. Voor grotere bitdieptes is ook een grotere rekenkracht van de computer vereist

Absolute graphics, waarbij elk pixel beschreven wordt met een bepaalde kleurwaarde (i.t.t. vector graphics)

Parallele uitwisseling van digitale signalen (dus via meerdere kabeladers)

Transport van digitale signalen wordt opgegeven in bits per seconde. Opslag van digitale siganelen wordt opgegeven in bytes. Omdat 1 byte ongeveer 8 bits is kun je makkelijk berekenen hoeveel tijd je op een disk kunt vastleggen als je de snelheid van het datatransport kent

De bits van het signaal zijn via een serialiser in tijd achter elkaar geplaatst en kunnen dus via één ader of transmissiekanaal worden overgebracht

1Bij serieel gebruik: als de synchronisatie, de 'word framing', verloren is gegaan. Deze synchronisatie gebeurt bij composiet video door de TRS en bij componenten video door de EAV/SAV;
2digitale tijdsbasisfouten ontstaan door gebrek aan kloksynchronisatie tussen apparaten, in transmissie van digitale signalen (ook via kabels) of in elektronische circuits;
3bij parallel gebruik: als de bits van een databus uit fase zijn met de andere datalijnen. De oorzaak is vaak een verschil in kabellengte. Buffers aan in- of outputzijde moeten dit bitverlies normaalgesproken voorkomen

Block Error Rate, maateenheid voor foutmeting van data op CD-ROMs

1Treedt op in een routing switcher als een verbinding tussen een in- en uitgang niet tot stand kan komen omdat een van beide reeds in gebruik is;
2het bepalen van de mise-en-scène op de set

> BD

MAC-uitzendnorm met digitaal geluid

Computerbestandsformaat waarin beeldinformatie wordt opgeslagen met een kleurdiepte van 8 bit per RGB; wordt gebruikt in MS Windows

Bandwith on demand, aanpassing van de transmissiebandbreedte afhankelijk van de toepassing (spraak vs. beeld)

Bits per second. De transmissiesnelheid in een datacommunicatie-systeem meestal uitgedrukt in kilobits of megabits per seconde

Bit Rate Reduction. Verzamelnaam voor digitale compressietechnieken; > compressie

Blue Screen of Death, blauw scherm dat verschijnt als Windows het niet meer weet

1vero. Build Up. Notatie op stuk zwartfilm in werkkopie om aan te geven dat de rushprint van het ter linker- en rechterzijde aanwezige shot is beschadigd, maar gewoon doorloopt, ook spacing, slug of extended scene;
2back-up

Programmeerfout in een softwareprogramma. Vrijwel geen softwarepakket is foutloos. Sommige bugs zijn zo ernstig dat het hele programma crasht: de computer loopt vast. Bugs komen uit de tijd dat computers nog werden gebouwd met relais. Toen de oorzaak van een fout een insect tussen de contacten van een relais bleek te zijn is deze term geboren

Communicatielijn waarmee verschillende apparaten, voorzien van communicatieprotocol, met elkaar kunnen worden verbonden

> BWF

Ook wel karakter genaamd. Een samenstel van bits (het digitale 'woord') dat in een systeem als 'eenheid' wordt gebruikt. Bestaat uit acht bits. Afgeleide eenheden zijn: KByte, MByte, GByte en TByte, die de volgende waarden hebben: 1 Byte = 8 bits = (2⁸=) 256 discrete waarden. 1 Kilobyte = 2¹⁰ bytes = 1.024 bytes (KB) 1 Megabyte = 2²⁰ bytes = 1.048.576 bytes (MB) 1 Gigabyte = 2³⁰ bytes = 1.073.741.824 bytes (GB) 1 Terabyte =2⁴⁰ bytes = 1.099.511.627.812 bytes (TB) Een heel digitaal beeld bevat (volgens CCIR 601) iets minder dan 1 Megabyte (MB) informatie. De opslagcapaciteit van tapes en drives wordt veelal opgegeven in MB of GB. Moderne disksystemen hebben opslagcapaciteiten van tientallen Gigabyte (GB), tot meer dan 1 Terabyte (TB). De capaciteit van chips die dienen als computergeheugen wordt vaak opgegeven in bits. 8 Mbits geven 1 MByte opslagruimte. Ook digitale datatransmissie via kabels of zenders wordt opgegeven in bits per seconde.

Conditional Access, toegang met condities (pincode/ creditcard/ password) zoals bij pay-tv of toegang tot netwerk

1Supersnel geheugen dat de processor gebruikt om tussenberekeningen op te slaan. Hierdoor kunnen computers sneller instructies afhandelen. Het is ook vaak bij de processor ingebouwd;
2nabelichting in het intermediate positief om b.v. een 1.85-kader in de projectieprint te krijgen

1Constant angular velocity, uitleestechniek voor optische schijven, waarbij de ronddraaisnelheid van de schijf constant blijft, vgl. CLV;
2 vero. Component Analog Video, YUV

Constant Bit Rate, i.t.t. variabele bit hoeveelheid, MPEG1

Compact Disc, opslagmedium van data met een doorsnee van 119 mm, dat met laserlicht wordt uitgelezen

vero. Interactieve CD

CD met data

Heropneembare CD

Parallelle interface

Geboorteplaats (gelegen onder de Frans-Zwitserse grens) van het www, hoewel de fysici er met hoge-energie-fysica bezig zijn

Toegevoegde informatie in datastromen om te controleren of er fouten in zitten en zo ja, deze te verbeteren

Invoertablet voor computer dat tegelijk scherm is. Ideaal voor digitaal getekende animatiefilm

Complex Instruction Set Computing, > RISC

1De snelheid waarmee blokken info worden vastgelegd;
2een onderdeel van digitale apparatuur waarmee synchronisatiesignalen worden gegenereerd

Tijdfouten in een digitaal signaal

Reconstrueren van het clocksignaal uit een digitale datastroom

Het gebruik van niet lokaal geïnstalleerde software over een netwerkverbinding

Constant Lineair Velocity Media, de gehele DVD- en CD-familie, die met een constante snelheid worden uitgelezen. Om dit te bereiken moeten disks, als de aftastkop in het centrum is, sneller draaien (ca. 500 omw./min.) dan aan de buitenkant (ca. 200 omw./min.)

> MAC

Complementary Metal Oxide Silicon, halfgeleidertechniek met gering stroomgebruik en compacte bouw voor laag-, midden- en hoogfrequente techniek zoals mobieltjes

Coder/decoder; apparaat of software waarmee signalen gecodeerd en gedecodeerd kunnen worden voor bijvoorbeeld datareductie of modulatie

Weergeven van het signaal in een digitaal medium in binaire getallen

Hoeveelheid bits die ter beschikking staat voor het beschrijven van een beeld. Met één bit kan slechts zwart en wit worden aangegeven. Bij computerbeelden zijn vaak voor elk kanaal (R, G, B) 8 bits beschikbaar, dus 256 waarden per kanaal, dus in principe 16.777.216 kleuren

Uitwisselbaar; bijvoorbeeld het weergeven van een kleurentelevisiebeeld op een zwart-wit ontvanger of een analoge Betacam-SP-band die met een digitale Betacam videorecorder kan worden weergegeven. Upward compatibel: de 'oude' norm kan in de nieuwe (andersom niet). Downward compatibel: de 'nieuwe' norm kan in de oude (andersom meestal wel)

Bestandsformaat zoals Quicktime en Avi, waarin -al dan niet gecomprimeerd- beeld- en geluidsmateriaal kan worden opgeslagen en weergegeven, eventueel gebruik makend van een codec

Meerekenaar in een computer; een bijgeplaatste processor speciaal voor het verhogen van de rekenkracht in parallelle processen (beeldopbouw bij effecten)

1Centrale verwerkingseenheid in een computer; 
2computer

Grote, veelal onverklaarbare vastloper van een computer

Verwijderen van gedeelten van de buitenzijden van het beeld

Het geschikt maken van beeld en geluid voor toepassing in verschillende media, van mobieltje tot HDTV, maar ook drukwerk, internet, etc.

Cyaan, geel, magenta, zwart. Geen B voor 'black' omdat er anders verwarring zou ontstaan met blauw. De primaire pigmentkleuren (subtractief), ook gebruikt bij drukwerk etc.

Distribution Amplifier, versterker met een ingang en meerdere uitgangen, verdeler of verdeelversterker

Apparaat, dat digitale in analoge signalen omzet

Overdrachtsnelheid van digitale gegevens tussen apparaten; als de signaalbandbreedte groter is dan de kanaalbandbreedte moet datacompressie worden toegepast

25 pins-connector voor RS 232 seriële communicatie, bv. van pc naar beamer

9 pins-connector (IBM) voor RS 232 seriële communicatie, ook voor RS 422

Direct current, gelijkspanning

Data Communication Equipment, lijnverbindingsapparatuur voor op RS 232 gebaseerd datatransport, zoals modems

1vero. Ampex digitaal component registratiesysteem;
2Discrete Cosine Transformation, de basis voor vrijwel alle audio- en videocompressievormen. Het gaat ervan uit dat elk signaaldeel kan worden beschreven als serie van een eindig aantal -in dit geval- cosinus functies. Hoe later in de reeks, hoe kleiner de bijdrage. Bij compressie worden deze laatste waarden dan ook weggelaten. Vandaar dat ruis in het signaal zo fnuikend is en er vaak eerst ruisverwijdering plaatsvindt

Disc Description Protocol. De vaak op exabyte tape aangeleverde data voor het maken van een glasmaster op een CD-perserij

Digitaal verwijderen van ongewenste beeldfouten

Verkleinen van een digitaal beeld door het weglaten van complete pixels, ook wel: pixel subsampling. Geeft ongewenste beeldeffecten

Apparaat om een gecodeerd signaal te decoderen

Standaardwaarden en -instellingen die een programma of apparaat van de fabrikant meekrijgt

(DEMUX) Apparatuur die in tijd achter elkaar geplaatste signalen weer naast elkaar zet (componenten van video)

Omzetting van serieel naar parallel

1. vero. (D.G.) Amplitude-afhankelijke gevoeligheid van videokoppen, die met een equalizer moeten worden genivelleerd;
2frequentie afhankelijke gevoeligheid in magnetisch circuit

Digitale code voor een momentele analoge waarde vastgelegd in een aantal bits: de lengte van het digitale woord

Elk apparaat dat een analoog signaal omzet in discrete digitale waarden, zoals A/D-convertors, maar ook computermuizen, rollerballs en tekentabletten

1Korte volumeverlaging;
2korte signaalverzwakking in analoge circuits; in het digitale domein wordt dit 'error' genoemd en bij lange onderbrekingen is sprake van een 'error burst'

Software van Microsoft o.m. voor spelletjestoepassingen met bewegende scènes

Optisch opslagmedium op basis van CD's; vgl. disk

Magnetisch opslagmedium als floppy's, harddisks etc.; vgl. disc

1vero. Kopieerbeveiligd DVD-verhuursysteem, alleen gebruikt in de VS;
2illegale hack van de MPEG-4 codec van Microsoft, juist bedoeld om DVD's te kopieëren; > ook 42

Hardwaresleutel ter beveiliging van computerapplicaties

Graduele veranderingen in elektronische circuits over een tijdsperiode als gevolg van veroudering van componenten. Vaak is temperatuur-schommeling de oorzaak

Computerprogramma dat nodig is om een computer met hardware te laten communiceren, zoals een interfacekaart in een computer, of om b.v. een printer aan te sturen

Kabel waarmee individuele gebruiker aan een netwerk wordt aangesloten

Verbindingstechniek met dubbele kabels en connectoren voor het transporteren van hoge resolutie beeldmateriaal (DVI, SDI)

Samenspraak tussen computers of andere communicatieapparatuur; Full duplex is gelijktijdige communicatie van beide kanten (door elkaar heen praten) oftewel 4-draads; half duplex betekent op elkaar wachten, oftewel 2- draads

Digital Versatile Disc (oorspronkelijk Digital Video Disc), norm voor een digitale datadrager, enigszins gelijkend op een CD, met vele varianten en toepassingen, zoals DVD-Video, DVD-Audio, DVD-R, DVD R. Leverbaar als SLSS (single layer single sided 4,7 GB, ook wel DVD5), DLSS (double layer single sided 9,5 GB, ook wel DVD9) en DLDS (double layer double sided 19 GB, ook wel DVD18)

Gesectoriseerde, tweezijdige, opnieuw beschrijfbare disk voor video of data met een capacitiet van 4,7 GB

(Re-)writable DVD-systeem volgens een standaard welke is opgesteld door de DVD RW alliance. Niet per se uitwisselbaar met DVD-R of DVD-RW.

(Re-)writable DVD-systeem volgens een standaard welke is opgesteld door het DVD Forum. Niet per se uitwisselbaar met DVD R of DVD RW.

Systeem dat in digitale mixers de originele woordlengte herstelt en artefacts voorkomt

Error detection and handling; herkennen en herstellen van fouten in seriële datastromen; error correction

Enhanced Graphics Adapter. Verder ontwikkelde CGA voor displays met 16 kleuren (uit palet van 64) in een resolutie van 640 x 350 pixels

Proces van coderen, het aanbrengen van een codesysteem, ofwel het in een andere datavorm omzetten. Meestal wordt dit gedaan om een minder grote datastroom te verkrijgen. Zoals dat bijvoorbeeld noodzakelijk is voor het internet of DVD-productie. Beeld en geluid worden gelimiteerd uiteraard ten koste van de kwaliteit. Er zijn veel verschillende zogenaamde 'codecs' bedacht voor datareductie (DV, MP3, MPEG4 etc.). Een internetfilmpje wordt meestal gecodeerd voor distributie, maar ook een 6-kanaals mix voor een film wordt uiteindelijk gecodeerd naar Dolby Digital en ook een film die op DVD gezet moet worden

Systeem om het videosignaal te coderen, waarbij een sleutel of code nodig is om de originele data weer terug te vinden. Bij transmissie wordt dit gebruikt om ervoor te zorgen dat alleen met toestemming naar bepaalde televisiekanalen gekeken kan worden; > ook: scrambling

Verbeterd, opgewaardeerd of geoptimaliseerd.
116x9 Enhanced, anamorphic 16x9 programmamateriaal op b.v. een DVD;
2Enhanced CD, CD met zowel muziek als data

Worden fouten in de datastroom te groot om met de normale foutcorrectie te corrigeren, dan worden de data benaderd door het synthetiseren van voorafgaande en nakomende foutloze informatie, door uitmiddelen of (beter) door wiskundige benadering

Uitgebreid systeem waarmee in digitale datastromen fouten worden gedetecteerd en verbeterd. Er zijn veel EDH-systemen bedacht die alle gebaseerd zijn op het toevoegen van extra informatie

European Strategic Programme for Research and development in Information Technology; Europees researchprogramma voor toepassing van IT-applicaties

Local Area Network (LAN) ontwikkeld door Xerox, DEC en Intel. Ook toegepast voor compressed audio/video, gebruik makend van 50 ohm coax met BNC-connectoren (10 base-2), of 4-draads met RJ-connectoren (telefoonplugjes breed) (10 base-T)

European Telecommunication Standard Institute

Samenwerking van Europese Hi-Tech-bedrijven

Fiber digital data interconnect, gestandaardiseerde interface voor communicatie tussen computers via fibre-channel (glasvezeltechniek)

Glasvezeltechniek; met dataoverdracht via dit medium valt een veel grotere bandbreedte (vele gigabits/s) te halen dan via coax (10-100 Mbit/s)

Glasvezelverbinding tot op het buro, zeer snelle (inter-)netverbinding

Centraal dataopslagmedium (ook voor audio/video) voor gelijktijdig gebruik door verschillende stations (montage, uitzending), > ook FTP

Datareductiemethode. Nogal brute manier om van de ene bitdiepte naar de andere te gaan, ongeacht de inhoud van de mediadata (beeld en geluid e.d.). Wanneer b.v. geluid opgenomen wordt met een bitdiepte van 24 bit en in de montage wordt alleen op 16 bit ingelezen, dan worden bij 'truncation' die laatste 8 bits gewoon weggegooid. Dit leidt tot een onaangenaam gepruttel in de zachtste passages (afbreekfouten). Een elegantere methode is daarom de reductie d.m.v. dither te doen

Computeraansluiting voor AV-signalen van en naar computer, oorspronkelijk bedacht door fabrikant Apple en ook wel bekend onder de naam 'ilink', merkbenaming voor IEEE1394, helaas weer met talloze typen connectoren

Computerprogramma dat is vastgelegd in een permanent (PROM of ROM) of semi-permanent (EPROM) geheugen

Een niet goed functionerend systeem weer aan de praat krijgen door net te doen of het nieuw is en dus de spanning eraf te halen. De settings worden gewist, zodat deze op de door de fabriek ingestelde waarde terugkomen (default settings)

Data-opslag medium, verkrijgbaar in allerlei capaciteiten (2 - 32 GB)

Regeling van datatransmissiesnelheden bij het combineren van het gebruik van een transmissiekanaal voor meerdere informatiestromen

Frequentiemodulatie

Omzetten van digitale signalen, bijvoorbeeld van sampelfrequentie of digitale woordlengte

Floppy of hard disc indelen in sectoren om data te kunnen invoeren

Wiskundige methode om complexe signaalvariaties in een eindige reeks goniometrische functies om te zetten. In de AV-wereld wordt DCT toegepast (een vorm van Fourier analyse), deze is makkelijk in de computerwereld te implementeren en is direct geschikt voor datareductie. FFT staat voor Fast Fourier Transformation om real time audio te kunnen bewerken

Datareductietechniek die fractale patronen gebruikt om een representatie van een beeld te geven. Nu nog toekomstmuziek, maar door de toenemende rekenkracht van computers een slimme en beloftevolle vorm van datareductie

Het aantal herkenbare periodieke veranderingen van een signaal per seconde uitgedrukt in Hz (hertz)

(FM) Informatieoverdracht waarbij de informatie in frequentie-veranderingen is vastgelegd

Frequentieband die een systeem kan weergeven binnen bepaalde signaalniveau's (in het algemeen de ruisdrempel)

Sampelfrequentie; frequentie waarmee een analoog signaal in een digitaal signaal wordt omgezet; de hoogte van deze frequentie geeft de nauwkeurigheid aan waarmee het analoge signaal wordt omgezet in een digitaal signaal. De geluidscurve wordt daarbij onderverdeeld in evenzoveel partjes. Elk stukje krijgt daarbij z'n eigen digitale waarde

File Transport Protocol, methode om (grotere) bestanden via internet te verzenden, meestal m.b.v. een FTP-server

(FDX), > duplex

Soft- of hardware-oplossing om twee ongelijke communicatieprotocollen met elkaar te laten communiceren of om een computernetwerk met de buitenwereld te laten communiceren

Als RGB-signaal, maar andersom opgeschreven om de mechanische volgorde van de SMPTE-standaardconnectoren aan te geven

Kabelverbindingen voor audiosignalen -ook gebruikt voor computersystemen- zijn gebalanceerd, waardoor externe invloeden van buiten de kabel en verliezen door kabellengte worden genivelleerd, > symmetrisch

Wijze van werken met grafische programma's, waarbij op de monitor de x-, y- en z-as-coördinaten van een object worden beschreven

Graphic Interchange Format, standaard grafisch objectformaat dat door bijna alle applicaties wordt herkend

Garbage In-Garbage Out, term die door technici wordt gebruikt omdat onjuiste input ook tot onjuiste output leidt

vero. General Purpose Interface, waarmee een edit controller of beeldmenger een (start-)signaal aan een extern apparaat kan geven

Graphics Processing Unit, hardwarekaart in computers die grafische taken overneemt

Frequentie-afhankelijke vertragingstijden in analoge apparatuur, die leiden tot signaaldegradatie

Graphical user interface, meestal muisgestuurde bediening van computers, zoals drukknoppen, pijlen, sliders, iconen, etc.

Controlesignalen tussen digitale apparatuur, nodig voor correcte communicatie

Systeem voor dataopslag op een samenstel van harde schijven (tot tien platen per disk). Elke plaat, die dubbelzijdig wordt gebruikt, heeft een eigen schrijf/leeskop en omdat gelijk gelezen en geschreven kan worden kunnen meerdere gebruikers gelijktijdig van de gegevens gebruik maken, hetgeen in de huidige televisiewereld (waarbij tape uitsterft) van groot belang is. De opslaghoeveelheid neemt gestaag toe (foto uit 1956)

Recorder die beeld en/of geluid als data op een vaste schijf plaatst, i.t.t. een recorder die op magneetband vastlegt

Alle elektronische apparatuur

Seriële digitale verbinding waarover-HD-signalen kunnen worden getransporteerd tussen apparaten

Hoogtemaat in 19"-apparaten-rekken [afgebeelde CD-speler heeft een hoogte van 1HE]

Werkend in de hoogst haalbare kwaliteit die met moderne techniek voorhanden is, kosten noch moeite sparend

Gastheer, in een computernetwerk de computer die de gegevens beheert voor een groot aantal gebruikers. Een editingserver, archive- of uitzendserver is een host

Hyper Text Markup Language, de codeertaal die wordt gebruikt om (deze) pagina's voor internet te schrijven

Hyper Text Transport Protocol, communicatieprotocol voor hypertext

Apparaat voor het beheersen van netwerken; aansluitkastje voor USB-connectoren

Kleurtoon, kleurtint

Eenvoudige wijze van datareductie waarbij veelvoorkomende waarden in een gegevensstroom met een kortere code worden beschreven

1Heel klein printje met keramische componenten dat erg compact en betrouwbaar is;
2hybride systemen zijn opgebouwd uit elementen van verschillende leveranciers of filosofieën. Voordeel is dat een veelzijdiger systeem ontstaat en men niet van één leverancier afhankelijk is; zoals een hybride videorecorder, die zowel een harddisk als een tapegedeelte bevat, zodat snel gemonteerd kan worden

In een webpagina of een gebruikersinterface onderstreept of oplichtend woord of term, die indien aangeklikt verwijst en doorschakelt naar andere toepassingen, hulpprogramma's, etc.

Behalve voor www ook een wijze van gebruikerspagina-opbouw voor het bedienen van apparatuur

Integrated Circuit, geminiaturiseerd samenstel van logische componenten, die steeds kleiner worden

1Symbooltje of figuurtje op het computerscherm, dat een programma of bestand symboliseert;
2digitale, deels virtuele, mixagetafel van DigiDesign, functionerend in combinatie met ProTools

Information Communication Technology, vroeger IT. Beschrijving van het tijdperk waarin we leven met betrekking tot informatieuitwisseling. Onder ICT vallen www, film, televisie, geluid, drukkerijen, graphics, animatie, telefonie, teleconferencing, etc. In feite dus alles waarbij informatie wordt vastgelegd en beschikbaar is. We staan nog maar aan het begin van deze ontwikkeling, maar metamedia moet een mondiaal beheerssysteem gaan worden voor het beheer van alle informatie

In de pause-, pre-rec- of stopstand van een harddisk recorder een conversie maken naar een gewenst 2e formaat

International Engineering Consortium, instantie die normen stelt en standaarden vastlegt voor technologieën, vgl. ISO, ITU

(aai trippel ie) Institute of Electrical and Electronics Engineers, Amerikaans instituut dat zich bezighoudt met standaardisatie en ontwikkeling van systemen voor data-overdracht. Onderdeel van ANSI en ISO

FireWire; de 1394e norm die werd vastgelegd door IEEE voor data, kabel en connectoren; ook I-Link. Het betreft de beschrijving van een vorm van datauitwisseling, die is overgenomen door vele fabrikanten (Apple, IBM, MS, Sony) waardoor apparatuur beter onderling communiceert. De gebruikelijke snelheden zijn 100, 200 en 400 Megabit per seconde. In de toekomst zal ook 1 Gigabit/s mogelijk zijn. IEEE-1394 vervangt min of meer de SCSI en Apple Desktop Bus (ADB) standaard

IEEE1394, FireWire

Bijvoegelijke aanduiding voor apparatuur bedoeld voor de industriële markt (bedrijfsfilms, lower budget opdrachtfilms, vgl. professional)

Ingevoerd signaal, ingang

Logische of fysieke verbinding tussen apparaten of met mensen: de Human Interface

Codeersysteem dat gebruikmaakt van de veelal kleine verschillen tussen twee achtereenvolgende beelden. Hierbij speelt tijd een rol, vandaar temporal data reduction (i.t.t. spatial data reduction), waarbij slechts de verschillen tussen de beelden digitaal in de datastroom worden beschreven. Om in een dergelijke datastroom toch -tussentijds- toegang te hebben moet om bepaalde tijd wel de digitale info van een geheel beeld worden weergegeven, de z.g. intraframes (intrapictures, IP). Voorts worden predicted pictures gecodeerd op basis van bewegende pixelblokken (een bewegend beeldelement). Bi-directional pictures worden opgebouwd uit de informatie van voorgaande en nakomende intrapictures of predicted pictures

Verdelen van een constante datastroom in kleine stukjes, die volgens een bepaald schema, voor de registratie, achter elkaar gezet worden. Bij een fout in de weergave, wordt deze in de tijd over kleine stukjes verdeeld, waarna de error-correctiesystemen in staat zijn deze fouten terug te rekenen tot juiste informatie

Verdubbeling van het aantal beeldlijnen in een computer gegenereerd beeld (??? GdH)

Het door een min- of meer ingewikkelde berekening aan de hand van voor- en nakomende waarden van een signaal berekenen wat de tussen liggende waarden zijn. Speelde vroeger een belangrijke rol bij normvertaling (NTSC naar PAL of andersom), het compenseren van drop outs bij tapeweergave. Nu speelt het nog steeds een belangrijke rol bij D/A conversie. Bij deze conversie kunnen diverse artefacten optreden, zoals bij SD>HD-omzettingen, het getrapt weergeven van geometrische vormen, te grote signaalbandbreedte ten opzichte van de kanaalbandbreedte (datareductie), enz. Interpolatie heet (vaak) 'filtering' in het digitale domein

Lokaal, op internet lijkend, netwerk voor intern gebruik, > LAN

Input/output

Getal bestaande uit vier, met punten gescheiden delen, dat aan elke computer in het www een uniek nummer geeft, zoals 195.92.0.110. Bijbehorende domeinnaam is meestal makkelijker te onthouden

Internet relay chat, mogelijkheid om direct te communiceren via internet

Integrated Services Digital Network, standaard voor integratie van diverse communicatievormen, zoals spraak, fax, data en audio via een gemeenschappelijk kanaal. De interface poort (BRI: Basic Rate Interface) bestaat uit twee B-kanalen (Bearer, drager) van ieder 64 Kilobits/s en een D-kanaal (Delta) voor controle en signalering van 16 Kilobits/s

Standaard CD-ROM formaat

Tijdsafhankelijke datauitwisseling, zoals het gelijktijdig uitzenden van geluid en beeld, omdat ze anders niet synchroon lopen

> ICT

International Telecommunication Union, VN-orgaan te Genève dat standaarden bepaalt voor telecommunicatie in de breedste zin des woords. De CCIR is hierin opgegaan. In video is vooral standaard ITU 601 voor digitale video bekend

Trapvormige afbeelding van ronde en rechte lijnen schuin in beeld (aliasing) door onvoldoende of slechte filtering

Objectgeörienteerde programmeertaal, platform-onafhankelijk, ontwikkeld door SUN

JPEG File Interchange Format. Compressiestandaard voor digitaal beeld

Joint Pictures Experts Group, groep die zich bezighoudt met normen in beelddigitalisering en bijbehorende compressietechnieken; compressiesysteem voor stillbeelden (foto's, plaatjes) voor verschillende resoluties en aspect-ratio's. Werkt met spatial parameters (in het beeld zelf) in tegenstelling tot MPEG (temporal). Voordeel hiervan is dat elk beeld  –hoewel gecomprimeerd– herkenbaar blijft. Een opeenvolgende reeks JPEG-beelden (zoals bij Moving JPEG: digitale av registratie op tape –dvcam en dvcpro– en geheugenkaart) houdt dus random access: elk beeld is terug te vinden en niet afhankelijk van voor- of nakomende beelden. MJPEG video heeft een digitale signaalbandbreedte van 25 Mb/s (typisch SD) en 35 tot 50 Mb/s (HD)M-JPEG is datareductie op JPEG-basis voor bewegend beeld, waardoor editing mogelijk blijft (Avid); extensie: .jpg

Compressieformaat voor digitale cinema

Brug of schakelaar op een printplaat (of apparaat) waarmee een bepaalde (niet altijd te wijzigen) instelling gemaakt kan worden

Aantal stappen waarin de kleurintensiteit verdeeld kan worden voor een digitaal beeldbestand

Driehoek waarin alle in de natuur voorkomende kleuren zijn opgenomen, > ook CIE

Eng. hue, eigenschap van een kleur waaraan ze haar naam ontleent (in de maximale verzadiging)

Hoeveelheid kleur, kleurintensiteit, saturation

Local Area Netwerk, verbindingssysteem van computers en randapparatuur met mogelijkheden van datauitwisseling en centraal gebruik van randapparatuur

Afkorting van light amplification by stimulated emission of radiation, hoog energetische lichtbron die coherent, (instelbaar) monochromatisch licht geeft voor o.a. aftastsystemen van CD's, DVD's, etc.

Verhouding tussen de verwerkingssnelheid van een systeem en de werkelijke overdrachtssnelheid. Zo zal voor het corrigeren van fouten in het digitale domein extra informatie worden meegestuurd in het signaal, waardoor de echte dataoverdrachtsnelheid lager is

Een ander woord voor redundancy, vertaald als overtolligheid (dus niet overbodigheid). Twee opeenvolgende pixels in een videobeeld hebben (bijna) altijd een relatie met elkaar waar het gaat om de niveaus R, G en B (of Y, Cr, Cb). Feitelijk is het vastleggen van de verschilinformatie tussen twee opeenvolgende pixels een veel efficiënter proces dan het registreren van de absolute waarde. De verschillen zijn slechts klein: anders ontstaan er toch te hoge frequenties die bij de transmissie door MPEG-codering toch weg zouden vallen. Rekening houdend met deze wetenschap kunnen er gunstige compressieverhoudingen gemaakt worden ((M)JPEG).

Liquid crystal display. Type beeldscherm, waarbij, in plaats van een beeldbuis, een lichtbron achter een vloeibaar kristal wordt gebruikt. De verbeterde versie heet TFT

VU-meter, die het niveau 6 à 9 dB hoger aangeeft

Beïnvloeding van de grootte van de regelafstand in tekstverwerkers en karaktergeneratoren

Light Emitting Diode, klein lampje, b.v. toegepast als indicator in diverse meetapparatuur, tegenwoordig in bijna alles

Apparaat dat ervoor zorgt dat digitale signalen met illegal colors worden gecorrigeerd tot binnen het 'legal' bereik

Bij het omzetten van een analoog naar een digitaal videosignaal kunnen problemen ontstaan als er niet strikt aan niveaus wordt vastgehouden. Bij analoog video is zwart 0,3 V en wit 1,0 V. Wordt dit signaal omgezet naar een digitaal signaal dan zal het analoge videozwart een donkere grijswaarde worden en het analoge wit een lichte grijswaarde. Het contrast neemt verontrustend af. De videoniveaus moeten netjes vallen binnen de computer- RGB niveaus. Beneden zwart of boven wit chroma kan zo tot illegal colors leiden, waar transmissie (ook via kabel) niet tegen kan.

Naast *naam ook een password om in te loggen in computersysteem of -netwerk (FTP)

(LUT), aanpassingen aan de data voor digitale intermediates in gamma per kleurkanaal, helderheid en verzadiging om de data transparant te kunnen doorgeven per apparaat. Zo gebruikt een computermonitor een andere LUT dan een HD-monitor en Inferno een andere dan ARRI-laser; > ook 3D-LUT

Signaal door een apparaat of deel van de circuits voeren om te zien of alles goed werkt

Datareductie kan zonder (meetbaar) kwaliteitsverlies plaatsvinden (lossless) of men neemt om economische redenen enig kwaliteitsverlies voor lief (lossy)

Least Significant Bit, in een digitale code het laatste bit, dat (dus) de kleinste bijdrage aan de werkelijke waarde van de code bijdraagt

Stof die de eigenschap heeft op te lichten als het wordt geraakt door een elektron. Luminoforen bestaan voor diverse kleuren en worden gebruikt in beeldbuizen

> Look up table

Low Voltage Differential, type SCSI (?????? verdere omschrijving)

Software voor het (her)organiseren en bewerken van BWF-geluidsbestanden van Aaton

Fabrikant van videohardware en GPU's

Musical Instrument Digital Interface, gestandaardiseerd protocol waarmee elektronische muziekinstrumenten aan een pc kunnen worden gekoppeld

Conversiedoos, die HD-signalen omzet in signalen met de 'standaard-definitie', gebruikt bij HD-producties om ook zonder de dure apparatuur het beeld te kunnen beoordelen

Type compressie voor digitale videobestanden, gebaseerd op JPEG

1Minimal Object Distance, kortst instelbare afstand van een lens;
2Magnetic Optical Disk, opslagmedium voor data (b.v. voor Dolby Digital)

Vastleggen van signalen op diverse manieren in een draaggolf (analoog) of code (digitaal)

MPEG Audio Layer-3; door het Fraunhofer Instituut bedachte compressie voor een audiobestand dat ca. 1/10e (of minder) deel van de oorspronkelijke data bevat. Bij deze datareductie is de codering mede bepaald door de frequentieperceptie van het menselijk oor. Bij alleen verlagen van de sampelfrequentie en bitresolutie wordt een veel slechter resultaat bereikt.

Moving Picture Experts Group. Werkgroep van ISO en IEC belast met het ontwikkelen van standaarden van gecodeerde weergave van digitaal beeld en geluid. Draagt sinds 1988 zorg voor standaardisering van compressietechnieken voor bewegende beelden (i.t.t. JPEG); MPEG bevat ook specificaties voor het audiosignaal.

Manual User Interface, bedieningspaneel voor een software-applicatie, denk aan toetsenborden, jog/shuttle-knoppen, en vooral ook de ballenbak

E-mail-nieuwsbrief met hoog in-crowd-gehalte van filmjournalst Oene Kummer

Mislukte zelf gebrande CD of DVD

Enkel exemplaar van b.v. een CD of DVD, i.t.t. een exemplaar bedoeld voor verveelvoudiging na authoring

Meetinstrument met beeldbuis, waarop elektronische signaalvormen zichtbaar kunnen worden gemaakt

Ongewenste signaaloverdracht van naast elkaar liggende (geluids)sporen, of van aders in een kabel

Puls Code Modulatie, digitale geluidvastlegging

Problem Exists Between Keyboard And Chair, aanduiding voor een door de gebruiker veroorzaakt computerprobleem, > PICNIC

Problem In Chair Not In Computer, aanduiding voor een door de gebruiker veroorzaakt computerprobleem, > PEBKAC

Beeld-bit, afkorting van 'picture-element'

Techniek waarbij een plasma- of LCD-scherm in zijn eigen resolutie wordt aangestuurd, zonder dat er vergroting of verkleining in de monitor zelf plaatsvindt (en iedere pixel van de bron dus door een enkele pixel van het scherm wordt weergegeven)

Uiterst platte (beeld)monitor, op basis van de elektrische ontlading van in het scherm aanwezig gas

Software die functionaliteit aan bestaande programma's toevoegt. Montage- en compositingsystemen en DAW's kunnen op dergelijk wijze met allerhande effecten worden uitgebreid

Quality Acceptance, kwaliteitstest voor het opleveren van een systeem of product

1Bemonsteringsfrequentie bij digitaal geluid;
2omzetten van analoog in digitaal signaal

Containerformaat van Apple dat beeld- en geluidsmateriaal (en metadata) kan bevatten; extensie .mov

Extra toegevoegde apparaten

Netwerk van computers, dat parallel een rendering uitvoert

Benodigde tijd voor het renderen

1Rood, groen en blauw, de drie additieve grondkleuren;
2benaming voor componenten-systeemverbindingen, zoals RGBS, RGsB (sync on green), RGBHV

Read Only Memory, enkelzijdige informatieoverdracht naar gebruiker

Multiconnector, apparaat waarmee veeladerige signalen kunnen worden geschakeld. Soort rotonde met stoplichten.

Volgorde waarin apparatuur op elkaar is aangesloten (w.w. routen)

Read the Fucking Manual, advies aan onwetende collega's; in het bijzijn van gedistingeerden eufemistisch omschreven als Read the Fine Manual

1Het periodiek meten van een analoog signaal voor digitale omzetting;
2het ter bewerking digitaal opslaan van een (kort) geluidsignaal;
3gebruik van een bestaand stuk muziek of geluidsfragment in een 'nieuw' stuk muziek

Overzetten van film naar video of data (ook van stilstaande beelden en animatietekeningen)

1Filmaftaster, zet filmbeeld om in videobeeld of data, ook telecine (voor videotoepassingen);
2roterende videokop;
3aftaster van vlakke afbeeldingen

Verticaal doorlopen van b.v. titelrol of editlist

M.b.v. muis door een clip of sequence gaan, waarbij ook geluid (deels) hoorbaar is

1Serieel; 2. televisieserie met een over alle afleveringen doorlopende hoofdplot, vgl. series

Effect dat optreedt als zeer grote compressieverhoudingen gebruikt worden. Het beeld lijkt zich te bewegen achter een gefacetteerd stuk glas. Het detail binnen elk pixelblokje valt dan weg; ook wel douchegordijneffect

Aanduiding op apparatuur zonder (belangrijke) bewegende onderdelen

Codec in drie versies: Sorenson Video, Sorenson Video 3 en Sorenson Spark (H.263 of FLV1). Deze codecs zijn ook gebruikt in Apple's QuickTime en Sorenson Spark in Adobe Flash

Specificatie(s)

Kabel van een multiconnector uitgesplitst naar vele losse pluggen

Snoer met drie stekkers

Real-time audio/video voor het web, dat zonder downloaden kan worden bekeken

Kleurvorming d.m.v. de kleuren cyaan, geel en magenta; i.t.t. additieve kleurmenging

Super Video Compact Disc, disk met video in MPEG-2 formaat

Beeldscherm-/projectie-resolutie van 800x600 pixels

Draaibaar, b.v. swivel-arm voor monitor

Beeldscherm-/projectie-resolutie van 1280x1024 pixels

Signaal tussen twee polen, los van aarde

vero. Magnetisch registratiesysteem (met vaste of roterende kop) dat gebruikt wordt als backupsysteem, of voor het opslaan van grote hoeveelheden data. Trage verwerkingssnelheid

Thin Film Transistor Liquid crystal display. Een beeldscherm waarvan elk pixel is opgebouwd uit een rood, groen en blauw zogenaamd subpixel. Per kleur kan via de transistor de lichtdoorlatendheid worden geregeld, zodat het pixel via RGB en Y = 0,3R 0,6 G 0,1 B alle tinten kan aannemen, mits van achter aangelicht door een lamp of LED’s

Letterlijk: drempel. Een bepaald signaalniveau waarboven of waaronder een bepaald proces in werking treedt

Langdurig werken aan een groot project zonder een backup te maken

Tag Image File Format, grafisch uitwisselingsformaat

Transistor

Omzetter, zoals bijvoorbeeld een omzetter van RGBS-component naar YUV-component of van IEEE1394 (FireWire) digitaal naar SDI

Een vorm van elektromagnetische afscherming in kabels waarbij de aders in de kabel om elkaar heen gedraaid zijn. Zo wordt overspraak in de adres voorkomen. Toegepast in telefonie en netwerkkabels

1Stand (van apparaat of instelknop) waarin uitgaand en inkomend signaal van gelijk niveau zijn;
2systeem van Avid waarmee centraal opgeslagen beeld en geluid toegankelijk is voor verschillende aangesloten NLE's en DAW's

Door gebruiker in te stellen extra data (zoals datumaanduiding of tapenummer) die kunnen worden meegeschreven in de tijdcode

Pijl georiënteerd met een lengte en een hoek

Grafische beelden waarvan de beeldbepalende elementen niet uit pixels bestaan maar uit vectoren; een voordeel is dat het beeld kan worden uitvergroot zonder resolutieverlies, zoals in een bitmap

Oscilloscoop om kleur te meten bij video

Beeldscherm-/projectieresolutie van 640x480 pixels

Computeronderdeel dat beeld verwerkt

Contrastekker, i.t.t. mannetje

Bestandsformaat voor digitale audio (.wav)

Write Once Read Many, eenmalig opspeelbaar digitaal medium zoals b.v. een CD-R of DVD-R/ R

Beelscherm-/projectie-resolutie van 1024x768 pixels

Video/audio-compressienorm voor het internet

Geel, magenta, cyaan en zwart, de drie subtractieve grondkleuren met steunkleur zwart (in druktechniek)